Page 2 - BarselonaSozlesmesi

BARSELONA SÖZLEŞMESİ THE BARCELONA CONVENTION

GENEL BİLGİ 3. Akdeniz’in Kara Kökenli Kaynaklardan ve Faaliyetlerinden Dolayı Kirlenmeye
Karşı Korunması Protokolü
BM Çevre Programı’nın (UNEP) 1974 yılında kurduğu “Bölgesel Denizler Progra-
mı” ile Akdeniz’in korunması öncelikli hedefler arasına dâhil edilmesi kararı alınarak 4. Olağanüstü Hallerde Akdeniz’in Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesin-
Akdeniz’e kıyıdaş ülkeler ve AB’nin katılımı ile Akdeniz Eylem Planı 1975 yılında de Yapılacak Mücadele ve İşbirliğine Ait Protokol
oluşturulmuştur. Bu kapsamda, Akdeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi” 5. Akdeniz’de Özel Koruma Alanları ve Biyolojik Çeşitliliğe İlişkin Protokol
(Barselona Sözleşmesi) 1976 yılında Barselona’da kabul edilmiş olup, 1978 yılında
yürürlüğe girmiştir. 6. Akdeniz’de Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi Protokolü (Taraf değiliz)

BM Çevre ve Kalkınma Zirvesin’de (1992) alınan kararlardan sonra ise, Barselona 7. Akdeniz’de Kıta Sahanlığı ve Deniz Dibinin Keşfi ve İşletilmesinden Kaynaklanan
Sözleşmesi çerçevesi deniz çevresinin yanısıra, kıyı alanlarını da kapsayacak biçim- Kirliliğin Önlenmesi Protokolü (Taraf değiliz)
de genişletilerek, sürdürülebilir kalkınma hedefi, halkın katılımı, çevresel etki değer- *BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne ilişkin Türkiye’nin görüşlerini yansıtan bir bildirim ya-
lendirmesi gibi unsurlar ilave edilerek, yenilenen Sözleşme’nin adı “Akdeniz’in Deniz pılarak taraf olunmuştur.
Ortamı ve Kıyı Bölgesinin Korunması Sözleşmesi” olarak değiştirilmiş olup, 2004
yılında yürürlüğe girmiştir. Ülkemiz 2002 yılında sözleşmeyi onaylamıştır. Sözleş- Akdeniz’in Kirlenmesine Karşı Sözleşme, 16 Şubat 1976 tarihinde “Akdeniz’in
meye 21 ülke ve AB taraf olmuştur. Kirlenmeye Karşı Korunmasına Ait Sözleşme” adıyla Barselona’da imzalanmış
ve 12 Şubat 1978’de yürürlüğe girmiştir. İmzalandığı yere istinaden Barselona
Barselona Sözleşmesi’nin amacı; Sözleşmesi olarak da bilinmektedir. Sözleşme, Arapça, Fransızca, İngilizce ve İs-
 Deniz kirliliğinin önlenmesi ve değerlendirilmesi, panyolca olarak düzenlenmiştir. Türkiye, sözleşmeyi 16 Şubat 1976’da imzalamış,
“16 Şubat 1976 Tarihinde Barselona’da İmzalanan Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı
 Deniz ve kıyı doğal kaynaklarının sürdürülebilirliğinin sağlanması, Korunmasına Ait Sözleşme ile iki Protokol ve Eklerinin Onaylanmasının Uygun

 Çevrenin sosyo ekonomik kalkınma ile entegrasyonunun sağlanması, Bulunduğuna Dair Kanun” 31 Ekim 1980’de kabul edilmiş, Bakanlar Kurulu Kararı
ile 7 Aralık 1980’de onaylanmış ve Resmi Gazete’nin 12 Haziran 1981 tarihli sa-
 Kara veya deniz kökenli kirliliğin mümkün olduğu ölçülerde engellenmesi, kirlili- yısında yayımlamıştır.
ğin azaltımı ve önlenmesi yoluyla deniz ve kıyı çevresinin korunması,
 Doğal ve kültürel mirasın korunması ve
 Akdeniz Kıyı Ülkeleri arasındaki dayanışmanın sağlanmasıdır.

Sözleşme kapsamında 7 adet protokol bulunmaktadır. Ülkemiz bu protokollerden
5’ine taraftır.

1. Akdeniz’de Gemilerden ve Uçaklardan Boşaltma veya Denizde Yakmadan Kay-
naklanan Kirliliğin Önlenmesi ve Ortadan Kaldırılması Protokolü (Dumping Pro-
tokolü),
2. Akdeniz’de Tehlikeli Atıkların Sınır Ötesi Hareketleri ve Bertarafından Kaynakla-
nan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü (İzmir Protokolü)*

2 3