Page 141 - Çevre, İnsan ve Şehir Dergisi - Sayı 9-10

Yüzölçümü 4.145 km² olan ve Karadeniz Bölgesinin Bat Karadeniz Bat Karadeniz Evleri
Bölümünde yer alan Karabük ili, 40° 57 ve 41° 34 kuzey enlemle- Plan emalar bakmndan Marmara ve Trakyadaki örneklerde
riyle 32° 04 ve 33° 06 dou boylamlar arasnda yer almaktadr.
Yüzölçümü 4.145 km² olup, kuzeyde Bartn (80 km.), kuzeydou ve olduu gibi hayatl/ açk sofal, iç sofal ve orta sofaldrlar. Çant
douda Kastamonu (120 km.), güneydouda Çankr (195 km.), gü- ev tipleri alt kat dâhil tamamen ahap olup baz örneklerde çat-
neybatda Bolu (130 km.), batda Zonguldak (170 km.) illeriyle kom- lar bile ahapken sonralar alaturka kiremitlerle yer deitirmi-
udur. Ankaraya 230 km., stanbula 400 km. uzaklktadr (Kara- tir. Evin alt kat hayvan barna olup evler gelierek, deierek ve
bük Belediyesi). giderek Marmara Bölgesinin ahap karkas sistem üzerine tahta

kaplanarak d yüzeylerin oluturulduu evlerine benzemitir.
Edirne Zonguldak Kastamonu Sinop Yaknnda kurulan Karabük Demir-Çelik Endüstrisinin nüfusu
Karabük Samsun Artvin Ardahan
Kocaeli Düzce Rize
Yalova Sakarya Bolu Amasya Ordu Giresun Trabzon Kars çekmesiyle büyüme basksndan kurtulabilen Safranbolu, ülke-
Çanakkale Çorum Tokat Bayburt
Bursa Bilecik Erzurum mizdeki toplu korumann kendiliinden gerçekleen belki de tek
Ankara
Yozgat Erzincan
Kütahya Sivas örneidir (Çan, 2011).
Tunceli
Bingöl
Manisa
Afyonkarahisar Van
Kayseri Malatya Bitlis Safranbolu ve çevresi M.Ö. 4000 yllarna uzanan yerlemelere sa-
Aksaray
Siirt
Isparta Konya hip bir uygarlk alandr. M.Ö. 1. yüzylda Homerosun Paphlago-
Denizli Batman Hakkari
Burdur Mardin
Adana nia olarak isimlendirdii bu bölge Pers, Lidya, Helenistik, Roma ve
Karaman Osmaniye
Antalya Gaziantep
Mersin Kilis Bizans dönemleri boyunca önemli yerleimleri bünyesinde barn-
Hatay
drmtr (Aksoy, Ku, 1999).
Karabükün Türkiyedeki
Konumu Safranbolu yaamnda eski Türklerin gelenei olan klak ve yayla
Safranboluda insan toplum yaamnn M.Ö. 3000 yllarna kadar
dayand tahmin edilmekte olup, bölge Paleolitik çadan beri bir yaamnn benzeri sürdürülür. Kn souk rüzgârlarndan koru-
yerleme alandr. Bölgede bilinen en eski uygarlk Gasgaslardr. nabilmek için vadi içine yerleilmitir.
Daha sonra srasyla Hititler, Dorlar, Paphlagonlar, Kimerler, Lidya-
llar, Persler, Kabakyallar, Elenler, Pontlar, Galatlar, Romallar, Sel-
çuklular ve Osmanllar egemenlik kurmulardr (Yazcolu, 1998).
Türkler tarafndan fethedildii srada Safranbolunun ad Dadyb-
ra (Dadibra) idi. Türkler bu sözcüü Zalifre yaptlar. Bu ad 14.
Yüzyl balarna kadar kullanld. Bu srada ikinci bir ad olarak,
muhtemelen kaleli kent anlamnda Borglu/Borgulu ad ortaya
çkt ve zamanla içindeki g harfi düerek Borlu biçimine dönü-
tü. Borlu ad 19. Yüzyl sonlarna kadar yaad. Daha sonralar,
yörede bol miktarda tarm yaplan safran bitkisinin o günkü
söyleni biçimi olan Zafiran ad ortaya çkt. 18. Yüzylda kent
resmen Zafiran Borlu diye de adlandrld. Zafiran Borlu ad

sonunda Safranbolu biçimine dönütü (Yazcolu, 2003). Örnek Safranbolu Evi

ARALIK 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 139