Page 24 - index

SOER 2010 ve SOER 2015’te analiz edilen

küresel mega eğilimlerden bir seçki

Birbirinden ayr küresel nüfus eilimleri: Dünya nüfusu, nndaki teknolojiler. Bu da insanln çevreye etkilerini
1960lardan beri iki katna çkarak 7 milyara ulamtr azaltmak ve kaynak güvenliini artrmak için frsatlar
ve gelimi ekonomilerde nüfuslar yalanmakta ve ba- sunmakta fakat ayn zamanda tehlikeler ve belirsizlikler
zlarnda azalmakta olsa da dünya nüfusunun artmaya getirmektedir.
devam edecei öngörülmektedir. Buna karn en az ge- Devaml ekonomik büyüme mi?: Devam etmekte olan
limi ülkelerin nüfuslar ise hzlaartmaktadr.
son ekonomik daralma Avrupadaki ekonomik iyimserlii
Kentleen bir dünyaya doru: Günümüzde dünya nüfu- hala zayfatsa da çou genel görünüm çalmas önü-
sunun yaklak yars kentsel alanlarda yaamakta ve bu müzdeki on yllarda bilhassa Asya ve Latin Amerikada
orann 2050ye kadar üçte ikiye çkmas öngörülmekte- tüketimin ve kaynak kullanmnn ivme kazanmasyla kü-
dir. Yeterli yatrm yaplmasyla bu süregelen ehirleme, resel ekonomik gelimenin devam edecei tahmininde
çevresel sorunlara yenilikçi çözümleri trmandrabilir bulunmaktadr.
fakat ayn zamanda kaynak kullanm ve kirlilii de ar-
trabilir. Giderek kutuplaan dünya: Geçmite göreceli olarak
daha az sayda ülke, küresel üretim ve tüketimde baskn-
Deien hastalk yükleri ve pandemik hastalk riskleri: d. Bugünse, ekonomik güç ciddi oranda yeniden denge
Yeni, beliren ve yeniden beliren hastalklara ve yeni pan- kazanma yolundadr zira özellikle Asya ülkeleri, küresel
demik hastalklara maruz kalma tehlikesi, yoksullukla birbirine bamllk ve ticaret üzerinde etkileri olan bi-
balant olup iklim deiikliiyle ve insanlarn ve malla- çimde ön plana çkmaktadr.
rn hareketliliinin artmasyla büyür.
Younlam küresel kaynak rekabeti: Ekonomiler bü-
Hzlanan teknolojik deiim: Yeni teknolojiler dünyay yüdükçe daha fazla kaynak kullanma eilimindedir; hem
radikal biçimde dönütürmektedir; özellikle de nano- yenilenebilir biyolojik kaynaklar hem de yenilenebilir ol-
teknolojiler ve biyoteknolojiler ve biliim ve iletiim ala- mayan mineral, metal ve fosil yakt stoklarn. Talepteki
bu arta, endüstriyel gelimeler ve deien tüketim ka-
SOER 2015de analiz edilen küresel mega eilimler lplar hep birlikte katk yapmaktadr.
Ekosistemler üzerinde artan basklar: Küresel nüfus
artnn etkisi ve deiim gösteren tüketim kalplarnn
sonucu gda ve enerji ihtiyac ile balantl olarak küresel
biyoçeitlilik kayb ve doal ekosistemlerdeki ykm de-
vam etmeye kuruludur ve bu ciddi biçimde gelimekte
olan ülkelerdeki fakir insanlar etkilemektedir.
klim deiikliinin giderek ciddileen neticeleri: klim
sisteminin snd tartmaszdr ve 1950lerden itibaren
milenyuma kadar on yllk dönemlerde gözlemlenen dei-
imlerin çou benzeri görülmemi deiimlerdir. klim de-
iiklii ortaya çkarken, gerek ekosistemler gerekse in-
san topluluklar için (gda güvenlii, kuraklklarn skl ve
ar hava durumunu içeren) ciddi etkiler öngörülmektedir.
Artan çevre kirlilii: Tüm dünyada günümüzde ekosis-
temler, artan bir ekilde kompleks karmlarla kritik
düzeylerde kirlilie maruz kalmaktadr. nsan faaliyetleri,
küresel nüfus art ve deien tüketim kalplar, bu ar-
tan çevresel yükün arkasndaki önemli sebeplerdir.
Farkllaan yönetiim yaklamlar: Toplumun kar
karya olduu daha uzun vadeli giderek artan küresel
güçlükler ile hükümetlerin gittikçe daha snrl güçle-
ri arasndaki uyumsuzluk, i dünyas ve sivil toplumun
daha büyük role sahip olduu ek yönetiim yaklamla-
rn oluturma talebi yaratmaktadr. Bu deiiklikler ge-
reklidir ancak koordinasyon, etkililik ve hesap verebilirlik
Kaynak: AÇA hakknda endieler dourmaktadr.

|
22 ÇEVRE, NSAN ve EHR | OCAK-EKM 2015