Page 106 - index

Mekân, zemini ta kapland için bu ekilde adlandrlm, evlerin
merkez veya köyde oluuna göre zemin kataki klk odalar,
mutfak, kiler, ahrlar, depolar, frnlar, buraya açlmtr.
Oda ve dier mekânlar sofaya açlm, bu nedenle evin plan
tipini sofa tayin etmitir. Her bir odann ayr bir aileye ait olduu
düünülürse, sofalar ayn zamanda evin toplanma yeri olarak
kullanlmtr. Mahremiyet duygusuyla zemin kat odalarnda
sokak cephesi sar braklm, talk yönünde pencereler
açlmtr. Birinci kat odalarnda ise sokaa ve sofaya açlan, alt
ve üst olmak üzere iki sra pencere yaplmtr. 18. yy.dan itibaren
çkma yaplmaya balanmasyla, hem odalar geniletilmi hem de
daha çok pencere açlma imkân salanmtr.

Geleneksel Türk kültürüne göre, mahremiyeti salamak için evlerin
sokak ile ilikisi minimum ölçüde tutulmutur. Zemin katlarda
sokaa neredeyse hiç pencere açlmam, açlsa bile boyutlar
küçük tutulmutur. Yaplar, talk ve açk sofas ile bahçeye
açlmtr.
Geleneksel Bursa Evi (Kültür Evler genellikle yarm kâgir ve ahap karkas (hm) sistemde ina
Varlıkları ve Müzeler Genel Mü-
dürlüğü Arşivi) edilmitir. Kâgir sistem, geni mekânlara ve
fazla pencere boluuna izin vermemekte,
inas daha uzun zaman gerektirmekte ve
daha maliyetli olmaktadr. Ahap karkas
sistemde ise geni mekânlar oluturulup,
fazla açklk brakmak mümkündür. Evler
daha ferah, havadar olmakta, çkma
ve girintilerle daha hareketli bir hal
almaktadr.

17. yy sonlarna doru evlerde, mekânlar
büyütmek ve cepheye hareket kazandrmak
içi çkma yaplmaya balanmtr. Çkma
yaplan odalarda çounlukla dö eme
kirileri çkma yönünde dö enmi ve
darya doru uzatlmtr. Eer kiriler
dier yönde veya kö e oda ise çkma yaplan
bölümde duvar üzerinde bulunan üst
taban üzerinden darya doru ek kiriler
uzatlm veya kiriler yelpaze eklinde

104 ÇEVRE, NSAN ve EHR | OCAK-EKM 2015
|