Page 5 - Çevre, İnsan ve Şehir Dergisi - Sayı 5

Gelecein ehirleri

Bizim Medeniyet Tasavvurumuz Çou insan bir ehrin caddelerinde, hirde huzur, emniyet, estetik yok ise
Nasl Bir ehir Öngörüyor? sokaklarnda yaar, bir ömür tüketir. orada insanlar mutsuzdur. Kurulan
Babakanmz Sayn Prof. Dr. Ahmet Yaad ehirde ne bir iz brakr, nede ehirler ruhu olan ve yaayan, canl
Davutolu; ehri deitirmek yerine bir lt katabilir. ehrin ruhuna yak- ehirler olmaldr. Bütün unsurlar ile
gözleri deitirmek gerek, o da yet- na duramaz. Çünkü ehirler srlar- insan yaatmay hedefeyen ehirler,
mez, Ona bakan gözü deitirmek n ve görkemini herkese açmaz. Bir nitelikli insan ve yatrm cezbederek
için de gönül gözünün açk olmas ehrin gizlerine ulaabilmek, fslt- kalknmaya ivme katar.
gerektiini vurgular. Kadim ehri- larn duymak için o ruh derinliine stanbulu stanbul yapan içinde ya-
mizde, insanlarn birbirini selamla- sahip olmak gerekir. ayanlar ve oray güzelletirmi olan-
mas gereken alanlarda ne binalar Peygamberimiz Hz. Muhammed larn güzelliidir. Mimar Sinan insan
insan bomal ne insanlar birbirini (S.A.V)in hicretiyle Yesrib denilen ruhundaki güzellii taa nakederek
dlamal. Modernleme, çadala- mekan Medine (Medeni ehir) hali- eserlerini ve ehirleri güzelletirmi-
ma adna yeni New Yorklar kurma ne gelmitir. Ak ve sevdas olanlar tir. yi ehirler ina edenler, gönüllere
hevesini tamamak gerekiyor. Bizim gittikleri yerlere hep medeniyeti ve girerler; gönülleri fethedenlerdir. Hiç
buna ihtiyacmz yok. Biz zaten öyle- huzuru götürmülerdir. Sevgi ve ak kukusuz, ehirler ina etmek sabr
sine bir ehir kültürü devralmz ki medeniyetimiz, tarih boyunca, ruhu ve soluk ister. On yllarn tahribatna
o ehir kültürü ancak ve ancak köklü olan ehirler ina etmi; bu ehir- uram ehirlerimizi tamir etmek,
medeniyetlerin olduu diyarlarda söz lerden de dünyaya istikamet çizen yeni ehirler ina etmek ancak sab-
konusu olur, tespitini yapar. medeniyetini beslemitir. Mekanlar rn ve uzun soluklu bir yürüyüün
Ayrca, gelecekte devletlerin üst yap- ahsiyetleri belirler, bir ehir huzur neticesi olabilir. Yllardr ruhsuz bü-
lar olarak önemlerini kaybedeceini vermiyorsa, o ehrin insanlar huzur- yümü, ihmale uram, bir kanser
ifade ederek, «ehirleri olan devletler lu olamaz. ehir sayg ve sevgi ver- hücresi gibi amaçsz büyümü e-
güçlü olacak. ehrini koruyamam miyorsa, o ehrin insan da noksan hirler sorunlu ehirler olmaktan ileri
devletler güç kaybedecekler. ehrini kalacaktr. Artk insanlar huzur veren gidememilerdir.
bir anlamda yenilemi ama sürekli- ehirler istiyor. Bat medeniyeti yüksek binalar ina
lik içinde ehir kültürünü korumu Hac Bayram Veli Hazretlerinin de ederken boyuta önem vermi, Dou
devletler, ülkeler yükselmeye de- ifade ettii gibi, nsan, ehri ina Medeniyeti ruhu olan estetik görü-
vam edecek, öngörüsünde bulunur. ederken, aslnda tan topran ara- nümlü mekanlar oluturmulardr.
Devamla; ehri idrak etmek lazm. snda kendisini ina eder. Gönülde Bizim hedefmiz ehirler ina ederek
ehri idrak etmek için çevreyi, me- her ne var ise, ehir olarak görünür. gönüller ina etmektir. nsanmza
kan idrak edeceksiniz. O mekanda Gönlü ta olann ehri ta, gönlü ak özgüven vermek, insanmz tarihiyle
gözünüze rahatszlk verecek hiçbir ile dolu olann ehri gülistan olur ve medeniyetiyle buluturmaktr. Bi-
ey yapmayacaksnz. Bu, eski kül- nsan içinde olan dna ve çevresine zim hedefmiz öncelikle insan dostu
türde vard. Gelecein ehrini mut- yanstr. Bir amac, bir medeniyeti ve ehir anlaymz hâkim klmaktr.
laka dikey anlamda büyüyen ve insan bir kültür hazinesine sahip olmayan, Kimlikli ve kiilikli ehirler olutu-
ruhunu skntya sokan, o ruhla ya- geçmile balants kesilenlerin ya- rarak medeniyetimizin ehir tasavvu-
banclaan bir ehir eklinde tahay- adklar mekanlar anlamsz ve hu- runu ihya etmektir.
yül etmemek gerekir, diye vurgular. zursuz mekanlardr. Dou Medeniyetinde merkezde in-
ehirler, günein, ayn ve yldzlarn Ahmet Hamdi Tanpnar Be ehirin san ve onun ihtiyaçlar yer alrken,
altnda, her mevsim görülen, ruhunu önsözünde Be ehirin asl konusu Bat Medeniyetinde merkezde bina
ta yaplarn hapsedemedii, insanl- hayatmzda kaybolan eylerin ardn- ve ruhsuz yaplar yer almtr. Külliye
a yüzyllarn rüyasn gelecek hayal- dan duyulan üzüntü ile yeniye kar denilen ve insann tüm sosyal ihtiyaç-
leri içinde sunan, sokak ve caddeler- beslenen özlemdir demektedir. larn ihtiva eden yaplarn çevresine
le yazlm birer kitabedir. Bir ehri Bilge Mimar Turgut Cansever; n- ehirler kurulmutur. ehir, inandk-
gezmek, bir ehri görmek insanln sann dünyadaki en önemli vazifesi larmzn yansmasdr. ehir insann,
uzun macerasn bu kitabeden oku- dünyay güzelletirmektir diyor. Ger- insan da ehrin aynasdr. Dolaysyla
yabilmek demektir. çekten insann önce ruhunu, sonra bizim ehir tasavvurumuz, ayn za-
ehirler bir toplumun kültürünün yaad beldeyi imar etmesi ve gü- manda medeniyet tasavvurumuzdur.
gücünün bir arada bulunduu yerdir. zelletirmesi ile hayatn anlam bu-
Yaamn çok çeitli renklerini içinde laca açktr. nsan ehrin, ehir de
barndrr. Toplumsal ilikilerin çe- insann aynasdr.
itlendii ve daha da karmaklat Felsefesiz, ruhsuz, büyümek için bü-
yerlerdir. Uygarla ait olaylarn mer- yüyen ehirde huzur arayan ynlar dris GÜLLÜCE
kezi ehirlerdir. asla huzur bulamayacaktr. Bir e- Çevre ve ehircilik Bakan

ARALIK 2014 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 3