Page 79 - Çevre, İnsan ve Şehir - Sayı 11

Yerkabuunun evriminin anlalma- nüllü ana ulam bulunan Jeolojik rinden gelen kalsiyum oksit içeren su-
sna yardm eden tipik lokaliteler, Miras alanlarnda, ülkemizde henüz larn oluturduu görkemli beyaz tra-
bilinen bir olay veya süreçlerin tipik arzu edilen düzeydeki bilgi birikimine vertenler ve geç Helenistik ve erken
temsilcileri fosil yataklar, tektonik ulalm deildir. Hristiyanlk dönemlerine ait kalntlar
yaplar, tip kesitler, mineral toplu- Örnein; neredeyse tamam Num- içeren Hierapolis Arkeolojik Kenti, an-
luklar, maden yataklar, vb. unsur- mulites perforatus sp. fosillerinden tik çalardan bugüne kadar ulaan en
lar yerküreyi tanmak ve anlamann oluan Çayraz (Haymana) Formasyo- çarpc merkezlerden biridir. Deniz-
yan sra gelecek kuaklarn bilimsel nu, yollarda dolgu malzemesi olarak li Havzas, güneyde ve kuzeyde aktif
çalmalarna veri oluturabilecei kullanlmakta ve yok olma tehlikesi normal faylar ile snrlanmtr (Koç-
açk bir laboratuvarlardr. Bu jeolojik ile kar karya kalmaktadr. Oysaki yiit, 1984; arolu ve dierleri, 1987;
yaplar korunmaldr. Jeolojik yapla- Çayraz (Haymana) Formasyonunda- Westaway, 1990; 1993). Pamukkale
rn korunmas için yaplan ilk ve en ki Nummulites perforatus sp. fosil- Travertenleri , bu aktif olarak açlan
önemli çalma, 1991 ylnda Fran- leri yörenin doal zenginlikleridir ve havzay kuzeyde snrlayan Pamukka-
sada Yerküre Haklar Bildirgesi ola- bir bölümünün ahit olarak yerinde le normal faynn düen blou üzerin-
rak da bilinen Digne Bildirgesidir. braklmas gerekmektedir(Mercan, de yer alr. Pamukkale bölgesinde be
Digne Bildirgesi, ilk Jeolojik Koru- 2009). deiik traverten kategorisinden üç
ma Sempozyumunda yaynlanmtr. tanesi tektonik açdan önemlidir. Çün-
Jeosit ve Jeolojik Miras kavram, bu Jeosite örnek olarak, çöküntü ob- kü traverten oluumu esnasnda veya
bildirge ile ortaya çkmtr. Jeolojik ruu konumlu aktif bir maara olan daha sonrasna ait tektonik özellikler
miras niteliindeki yerler, hem yer- Kaklk Maaras (Denizli/Honaz) 2. içerir (Altunel, 1996). Pamukkalenin
kürenin oluumunun daha iyi anla- Derece Doal Sit Alandr. Kaklk jeopark olmas için gerekli çalmalar
lmas, hem de bu bilgilerin gelecek Maaras damlata, sarktlar ve sürmektedir.
kuaklara aktarlmas bakmndan dikitleriyle süslüdür. Pamukkalede Jeosit ve Jeolojik Miras; jeoturizm
önemlidir. Digne Bildirgesinin ardn- bulunan travertenlere benzer oldu- potansiyeli tayan yöresel doal zen-
dan giderek daha fazla ülke, kendi s- undan Maara Pamukkale olarak ginliklerdir. Jeoturizm, halkn yerbi-
nrlar içerisindeki önemli jeolojik ve da adlandrlmaktadr. limlerine olan ilgisini artrmann yan
jeomorfolojik yerleri dikkate almaya Denizli l snrlarnda bulunan Pa- sra, jeolojik mirasn korunmas konu-
ve korumaya yönelik stratejiler geli- mukkale 1. Derece Doal Sit Alan ol- sunda farkndalk yaratarak bölgesel
tirmeye balamlardr (Ylmaz,2002). masnn yan sra, Kültürel Sit Alan ve kalknmay salamak amac da önem

Uluslararas ölçekte yasal dayanak- UNESCO Dünya Miras Listesinde yer tar. Kapadokya, Pamukkale, Köp-
larn oluturmu ve geni bir gö- almaktadr. Çaldann güney etekle- rülü Kanyon ve Olimpos - Beydalar

ARALIK-2 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 77