Page 127 - Çevre, İnsan ve Şehir - Sayı 11

Rize ili batda Trabzon, güneyde Erzurum ve Bayburt, douda Dou Karadeniz, her eyden önce bir ahap bölgesidir. Ilman-
Artvin illeri ile kuzeyde Karadenizle çevrilidir. Rize ilinin nemli ve yal iklim ko ullar, tüm bölgede farkl amaç türlerinin
yüzölçümü 3920 km²dir. Çok engebeli ve dalk bir arazi yapsna yetimesine, gür ormanlar olumasna olanak verir. Yaplarda
sahip olan Rizenin ky eridinin uzunluu 80 km., genilii ise 20 kullanlacak aaçlarn ortak özellii sert, neme ve s deiimlerine

150m. arasnda deimektedir. Ky eridinde akarsularn tad dayankl, uzun süre bozulmaz olmasdr. Bu ko ullar salayan
alüvyonlarla oluan düzlükler yer almaktadr. Yüksek kylardan türlerin banda Kestane, Dibudak, Karaaaç, Kayn gibi aaçlar
oluan Rize kylar genellikle sade bir görünüe sahiptir. Ky gelir.
eridinde yer yer falezlere ve taraçalara rastlanr. Bölge yaplarnda ta vazgeçilmez gereçlerden biridir. Ahap gibi

organik malzemelerden oluan yapy, yüksek nemlilikteki zemine
Edirne Zonguldak Kastamonu Sinop balamakta en uygun geçi malzemesi kukusuz tatr.
Karabük Samsun Artvin Ardahan
Kocaeli Düzce Rize
Yalova Sakarya Bolu Amasya Ordu Giresun Trabzon Kars Bölgedeki yaplarn yapm teknii malzemeye bal olarak ahap
Çanakkale Çorum Tokat Bayburt
Bursa Bilecik Erzurum geçme teknii olarak ön plana çkmaktadr. Tamamen veya ksmen
Ankara
Yozgat Erzincan
Kütahya Sivas çivisiz geçme teknii ile oluturulan bu teknik yöredeki bu gelenee
Tunceli
Manisa Bingöl bal yaplan yaplara dikkat çekici bir esneklik katmaktadr.
Afyonkarahisar Van
Kayseri
Malatya Bitlis
Aksaray Çatma, Ahap skelet, Ahap Karkas gibi yöreye ait deyimler
Siirt
Isparta Konya
Denizli Batman Hakkari
Burdur Mardin her kesimde belirli bir yap sistemini tanmlayabilirler. Bu tip yap
Adana
Karaman Osmaniye
Antalya Gaziantep sistemlerinde ana prensip; tüm yap yükünü temel duvarlarna
Mersin Kilis
Hatay ileten tayc elemanlar, ahap yma sistemlerin tersine düey
olarak kullanlmaktadr (Eruzun, 1981).
Rizenin Türkiyedeki Konumu Rize, Dou Karadeniz Bölgesinin dou ucunda, Kaçkar Dalarna Düey ve yatay konumdaki tayclarn aralar daha küçük kesitli
yaslanm gibi duran, yer ekilleri açsndan oldukça engebeli bir parçalarla bölünerek kurulur. ç bölmelerin d yüzeyle birletii
ky ilimizdir. Konutlar çounlukla engebeli arazide ve eime uyum yerlerde ve pencere boluklarnn yanlarnda ara dikmelerden
salam bir ekilde ina edilmitir. yararlanlr. Ayrca yatay konumdaki ara balantlar pencere

boluunun alt ve üst kenarn belirlemektedir. Düey ve yatay
konumdaki tüm ana ve ara tayclarn oluturduu boluklar
bölünerek kare ya da dikdörtgen kutucuklar olutururlar. Artk
kurulmu olan cephe yüzeyi, dolgu malzemesi yerletirilmeye
hazr durumdadr.

Göz dolmas sisteminde dolgu malzemesi, bir yüzeyi çok düzgün

olan dere talarndan krlarak hazrlanmaktadr. Pencere
boluklarnn dnda tüm kutucuklar, hazrlanan talarla
doldurulmaktadr.
Eğimli arazide inşa edilmiş yö-
resel konut şeması (Bozkurt,
2014)

ARALIK-2 2015 | ÇEVRE, NSAN ve EHR | 125