Page 96 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 6

Akıllı Şehirler Alanında Yayınlanan Lisansüstü Tezlerin
Bibliyometrik Analizi

Akıllı şehir alanında yayınlanan lisansüstü tezler incelendiğinde en çok de-
neysel uygulama ve çok kriterli karar verme yöntemlerinin kullanıldığı görül-
müştür. Çünkü deneysel uygulamalar akıllı şehirlerin geliştirilmesinde önemli
bir rol oynar ver teknolojinin etkinliğini görmek içinde önemli bir aşamadır.
Deneysel uygulama, yenilikçi çözümleri test etme ve uygulama aşamasında da
önemlidir. Örneğin Çekiç (2022:69), Akıllı Şehir Teknolojileri ve Tek Işıklı Trafik
Lambası adlı lisansüstü tezinde proje tasarımında Vivado kullanarak bir proje
oluşturmak, IP entegratörü kullanarak işlemci sistemi oluşturmak, üst düzey
HDL oluşturmak ve SDK için dışa aktarmak, SDK’da bir bellek test uygulaması
oluşturmak, donanımda işlevselliği doğrulamak başlığında 5 adımda uygula-
masını gerçekleştirmiştir.
Çok kriterli karar verme yönteminde ise akıllı şehir kavramıyla kesiştiği bir-
çok ortak nokta vardır. Çünkü akıllı şehirlerin tasarlanması ve yönetilmesinde
çok sayıda kriter ve değişken göz önüne alınmalıdır. Kapsamlı veri kullanımı,
kaynakların etkin kullanımı, karar verme süreçlerinde şeffaflık, karmaşık prob-
lemleri çözme gibi birçok başlıkta çok kriterli karar verme yönteminin ve akıllı
şehirlerin bağı bulunmaktadır. Örneğin Deveboynu (2022:84), Akıllı Şehirler
Kapsamında Ekoturizm Destinasyon Planlama İmkanlarının Araştırılması adlı
lisansüstü tezinde çok kriterli karar verme yöntemi içerisinde yer alan AHP
yöntemi ve coğrafi bilgilendirme sistemi yöntemlerini kullanarak çalışmasını
gerçekleştirmiştir.
Bir diğer en çok kullanılan nicel yöntem çeşidi ise istatiksel yöntemler olmuş-
tur. Bu nicel yönteme fazlaca yer verilmesi akıllı şehir uygulamalarında, topla-
nan verilerin analiz edilmesi, yorumlanması ve şehir yönetimi için önemli bir rol
almaktadır. İstatiksel yöntemler, şehirdeki karmaşık sorunları çözmek ve daha
sürdürülebilir, yaşanabilir şehirler oluşturmak için önem arz etmektedir. Örne-
ğin Vanlı (2023:5), araştırmasında ilk olarak ağ analizini uygulamış ve birbirine
bağlı akıllı şehir sürücülerinin topluluk tanımlamasına dayalı olarak değiştirilmiş
bir akıllı şehirler çerçevesi sunarak bu sinerjileri ve ödünleşimleri tespit etmek
için 2005-2019 yılları arasında dünya çapında 33 akıllı şehirden alınan verileri
kullanmıştır. Daha sonra araştırmada, akıllı şehir sürücüleri ile sürdürülebilirliğin
boyutları arasındaki karmaşık dinamik ilişkileri test etmek için 2009-2019 yılları
arasında 26 akıllı şehir için panel verili bir panel vektör otoregresyon (PVAR)
modeli kullanılmıştır. Bu tür analizler, akıllı şehir yönetişimi ve akıllı ajanda vizyo-
nunun kentsel sürdürülebilirlik ile uyumlu olup olmadığı açısından çok önemli
görünmektedir. Ayrıca, dinamik faktör analizi kullanılarak 2005-2019 dönemi
için seçilen 33 ilin statik ve dinamik bir sıralaması sağlanmaktadır.

Yıl 3 / Sayı 6 / Aralık 2024 95