Page 60 - Çevre Şehir ve İklim Dergisi - Sayı 6

Sakin Şehir Olmanın Gerze’ye Katkılarının Sakin Şehir
Göstergeleri Bakımından Değerlendirilmesi

3. Uluslararası Sakin Şehir (Cittaslow) Kriterleri

Sakin Şehir Birliği’nin başlangıç yılları içinde, 59 temel standardı belirlen-
miş ve birliğe katılmak isteyen kentlerin kriterlerin en az %50’sini karşılaması
gerekmekteydi. Ancak hareketin İtalya ve Avrupa sınırlarının ötesinde yaygın-
laşmasıyla birlikte, standartların gözden geçirilmesi zorunlu hâle gelmiştir. Bu
sürecin ardından, yaklaşık üç yıl süren bir çalışma sonucunda 70 yeni kriter
belirlenmiştir. Eski ve yeni kriterler genelde benzer konulara odaklanmakla bir-
likte, eski kriterlerin çoğunun İtalya merkezli olması nedeniyle yetersiz kaldı-
ğı görülmüştür. Yeni kriterlerin belirlenmesiyle, Sakin Şehir Hareketi’nin daha
geniş bir coğrafyada etkinliğini artırması amaçlanmıştır (Acuner, 2015: 42-43).
Yeni kriterlerin oluşturulmasıyla Sakin Şehir Hareketi’nin dünya genelinde
50.000 nüfusun altındaki kentlerde uygulanabilirliğinin artırılması hedeflen-
miştir. Bu yeni kriterler, zorunlu ve perspektif olmak üzere iki ana kategoride
incelenmektedir: Zorunlu kriterler, tüm katılımcı kentler tarafından karşılanma-
sı gereken ve kesinlikle yerine getirilmesi zorunlu olan kriterlerdir. Perspektif
kriterler ise geleceğe yönelik gerçekleştirilebilecek ve başvuru sürecinde ta-
mamlanmış olmasının zorunluluğu olmayan kriterlerdir. Bu perspektif kriter-
ler, Sakin Şehir değerlerine uzun vadede uyum sağlamaya yönelik esneklik ve
özgürlük sunmaktadır. Bu şekilde, hareketin sürdürülebilirliği ve katılımı artırıl-
ması amaçlanmaktadır. Ayrıca, yeni standartlar ulusal düzeyde, yerel merkez-
lerin ek olarak genel standartların %20’sini aşmamak kaydıyla belirlenebilecek
kriterler de içermektedir. Bu kriterler, çevre politikasından alt yapı politikasına,
kentsel kaliteden yerel üretime, misafirperverlikten farkındalığa kadar birçok
alanda detaylı bir şekilde incelenmiştir. Sakin Şehir Birliği, üyelik başvurularını
bu kriterler üzerinden titizlikle değerlendirmektedir. Ayrıca, aday olan şehrin
nüfusunun 50.000’in altında olması şartı da birlik tarafından önemle değerlen-
dirilmektedir (Cittaslow International, 2017).
Sakin Şehir kriterlerine baktığımızda yedi ana başlıktan oluştuğunu görüyo-
ruz: Çevre politikaları, altyapı politikaları, teknoloji kullanımıyla kent kalitesinin
artırılması politikaları, yerel ürünlerin ve üretimin desteklenmesi politikaları,
misafirperverlik politikaları, sosyal uyum politikaları, farkındalık politikaları ve
ortaklıklar politikaları (Cittaslow Türkiye, 2024).

Yıl 3 / Sayı 6 / Aralık 2024 59