Page 34 - Çevre ve Şehir - Sayı 3

kilerin giderilmesi için gerekli önlemlerin
tespit edilip edilmediği, halkın katılımı top-
lantısının usulüne uygun yapılıp yapılma-
dığı, halkın katılımı toplantısında üzerinde
durulan konulara yeterince çözüm getirilip
getirilmediği yönündeki değerlendirmeler
tamamlandığında, Genel Müdürlüğümüz
tarafından proje hakkında ÇED kararı veril-
İyi işleyen bir ÇED sürecinin şeffaflığı ve mektedir. Bütün bu süreç, halkın görüş ve
çok boyutluluğu sayesinde projenin uygu-
lanması sırasında ortaya çıkabilecek olası önerileri alınarak yürütülmekte, ÇED karar-
problemler, tasarım aşamalarında bertaraf ları verilirken katılım ilkesi gözetilmektedir.
edilebilir. Önerilen projeye getirilen çeşitli
alternatiflerin incelenmesi, çevresel fayda- Stratejik Çevresel Değerlendirme
ları artırırken proje sahibinin maliyetlerini (SÇD) nedir? SÇD uygulamalarıyla ilgili
azaltabilecek başka seçenekler de sunabilir. son durumu bizlerle paylaşır mısınız?
Aynı şekilde, halkın katılım süreci sayesinde Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD),
ÇED kararları nasıl veriliyor? Bu karar-
lar verilirken süreç nasıl işliyor? ilgili taraflar ve ilgili kamu kurumları arasın- stratejik seviyedeki kararların, plan ve
da güven duygusu oluşturur ve katılımcı- programların muhtemel olumsuz çevresel
ÇED Yönetmeliği’nde projeler kirleticilik ların çeşitliliği sayesinde de ÇED süreci, etkilerini değerlendirmek ve ortadan kaldır-
vasfına göre iki liste hâlinde gruplandırıl- ülkenin genel demokratik sürecine katkıda mak için kullanılan bir yaklaşımdır. Stratejik
mıştır. EK-I listesinde kirleticilik vasfı yük- bulunur. Çevresel Değerlendirme (SÇD) Yönetmeliği
sek olan projeler yer almaktadır. Bu projeler ile çevre kirliliğinin oluşmadan önlenme-
Bakanlık tarafından değerlendirilerek ÇED İşte buradan hareketle ÇED Yönetmeliği’nin si ve sürdürülebilir bir gelecek için “çevre
Olumlu veya ÇED Olumsuz kararı verilmek- Ek-I Listesi gereğince ÇED Raporu hazırlan- duyarlı kalkınma” hedeflenmektedir. Ülke-
tedir. EK-2 listesinde kirleticilik vasfı düşük ması gereken faaliyetlerin çevresel etkileri, mizin sürdürülebilir kalkınması için makro
olan projeler yer almaktadır. Bu projeler projenin türü ve alanın hassasiyetine bağlı ölçekte kullanılacak çok önemli bir araçtır.
Valilikler tarafından değerlendirilerek ÇED olarak Genel Müdürlüğümüzce oluşturulan
Gerekli Değildir veya ÇED Gereklidir kararı hayli geniş bir komisyon (Maden ve Petrol Stratejik Çevresel Değerlendirme konusun-
verilmektedir. İşleri Genel Müdürlüğü, Çevre Yönetimi Ge- da, Bakanlığımızca bugüne dek yürütülen
nel Müdürlüğü, Mekânsal Planlama Genel proje ve çalışmalarla kurumsal kapasite-
ÇED Raporları ciddi bir çalışma gerektir- Müdürlüğü, Tabiat Varlıklarını Koruma Ge- miz güçlendirilmiştir. Özellikle 2014-2016
mektedir. Genel Müdürlüğümüzce yetki- nel Müdürlüğü, DSİ Genel Müdürlüğü, Doğa yılları arasında yürütülen Avrupa Birliği ve
lendirilmiş ve bünyesinde değişik meslek Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü, ülkemiz tarafından finanse edilen “Strate-
disiplinlerinin yer aldığı yeterlik belgesi Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Çevre ve jik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği’nin
bulunan firmalar tarafından ÇED Raporu Şehircilik İl Müdürlüğü, Tarım ve Orman İl Uygulanması Teknik Yardım Projesi” Bakan-
hazırlanmaktadır. Ayrıca yeterlik firmasının Müdürlüğü, Halk Sağlığı İl Müdürlüğü, Bü- lığımız koordinasyonunda ilgili kamu ku-
bünyesinde bulunan meslek grubu hazır- yükşehir Belediye Başkalığı vb.) tarafından rum ve kuruluşları, üniversiteler, STK’ler ve
lanacak proje ile ilgili yeterli görülmez ise incelenmektedir. İnceleme Değerlendirme meslek odalarının da katılımlarıyla başarılı
ilave meslek grubu talep edilir. Kısaca ÇED Komisyonu (İDK) tarafından, ÇED Raporu bir şekilde tamamlanmıştır.
Raporları teknik veri, araştırma ve incele- ve eklerinin yeterli ve
meye dayanmak zorundadır. uygun olup olmadığı,
yapılan incelemelerin,
Bilindiği üzere ÇED, belirli bir proje veya hesaplamaların ve de-
gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etki- ğerlendirmelerin ye-
lerinin tespit edildiği bir süreçtir. ÇED’in terli düzeyde veri, bilgi
temel görevi de karar vericilerin daha sağ- ve belgeye dayandırılıp
lıklı karar almalarını sağlamak için onlara dayandırılmadığı, pro-
projelerin çevresel etkilerini göstermektir. jenin çevreye olabile-
Bu süreç pek çok aşamadan oluşmaktadır. cek etkilerinin kapsam-
ÇED’in en önemli özelliklerinden birisi ilgili lı bir şekilde incelenip
taraflar ve halkın görüşlerinin ve kaygıları- incelenmediği, çevreye
nın dikkate alınabilmesi için sürece katılım olabilecek negatif et-
sağlanmasıdır.

32 ÇEVRE VE ŞEHİR HAZİRAN 2019