Page 45 - Çevre ve Şehir - Sayı 2
P. 45
BUZUL ÇAĞI’NDAN BERI EGE’DE
Belgin Yağar KARACA
Çok özel bir coğrafyada yaşıyoruz. Bir böl- Gölköy’de saptanmıştır. Bunun dışında alanlarında çoklukla görülmesi tozlaşmada
gemiz muhteşem doğası, başka bir bölge- dünyadaki diğer bir yayılımı da Girit Ada- kelebek ve arıların da rol alabileceğini gös-
miz tarihî ve kültürel zenginlikleriyle bizi sı’ndadır. Bu dört noktadaki popülasyonla- termektedir. Elipsoid biçimde olan meyve-
büyülüyor. Bütün bunların yanında bu top- rı dışında başka bilinen bir dağılımı yoktur. lerin boyu 14-16 mm, eni 8-10 mm’dir. Etli
raklar, çok sayıda özel türe koynunda yer kısmı ince ve sarımsı kahverengidir.
açmış durumda. Biz insanoğlunun olduğu GÖSTERİŞLİ YAPRAKLAR Datça hurmasında yoğun bir şekilde vejeta-
kadar pek çok bitki ve hayvan türünün de Datça hurması, ortalama 10 metre boyunda tif çoğalma görülür. Bütün bireyler de ana
vatanı, Türkiye. Bu sayımızda sizi Buzul olup her gövdenin dip kısmından çıkan çok gövdenin etrafında kökten veya gövdenin
Çağı’ndan beri Ege’de olan, Datça hurma- sayıda daha kısa yan sürgünler bulunmak- dibinden çıkan 3-5 gövde daha gözlemlen-
sıyla tanıştıracağız. tadır. Datça yöresinde Eksera Deresi’nde miştir. Ancak bunun yanı sıra arazi çalışma-
Dördüncü Buzul Çağı’ndan kalan endemik yaklaşık 20 metre uzunluğunda bir bireye ları sırasında çok az da olsa tohumla üremiş
bir tür olan Datça hurmasının ülkemizde- rastlanmıştır. Yetişkin bireylerin boyları ve yayılmış küçük bireylere de rastlanmıştır.
ki en önemli yayılış bölgesi, adını da al- ortalama 10-15 metre arasında değişmek- EN ÖNEMLİ İHTİYACI YERALTI SUYU
dığı Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma tedir. Datça hurması gösterişli, gri-mavi
Bölgesi sınırları içerisinde kalan Datça yapraklara sahiptir. Bu yapraklar yaşlanın- Datça hurmasının doğada en önemli gerek-
Yarımadası’dır. Buzul Çağı’nda güneydeki ca kahverengiye döner ve birkaç yıl bitkinin sinimi, devamlı bir yeraltı suyunun bulun-
sıcak iklime inen Datça hurması derin dere üzerinde asılı kalır. masıdır. Dere tabanları ve kumsal alanları
ve kıyı vadileri gibi korunaklı kısımlarda gü- Ayrı ağaçlarda bulunan erkek ve dişi çiçek- tercih etmesi türün taban suyuna ihtiyaç
nümüze kadar ulaşabilen türler arasındadır. lerin (iki evcikli) çiçek kurulları büyük, çok duyduğunu göstermektedir. Ancak akıntılı
Palmae ailesine ait Phoenix cinsinin bir dallı bileşik salkım durumundadır (panikül). yamaç, yan ve mevsimsel olarak kuru dere-
lerde de bulunuyor olması türün su isteği-
üyesi olan Datça hurması (Phoenix theoph- Mayıs ayında çiçek açarlar. Erkek bitkilerin nin süreklilik arz etmediği, dönemsel kurak-
rasti), Datça Yarımadası dışında Antalya polenleri çok fazladır ve rüzgâr ile dişi bitki- lıklara dayanabildiği şeklinde açıklanabilir.
Kumluca Karaöz Limanı'nda ve Bodrum lere taşınır. Arı ve kelebek türlerinin hurma
ÇEVRE VE ŞEHİR ŞUBAT 2019 43
