Enerji
ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından:
ENERJİ KAYNAKLARININ VE
ENERJİNİN KULLANIMINDA
VERİMLİLİĞİN
ARTIRILMASINA DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE
1 – (1) Bu Yönetmeliğin
amacı; enerjinin etkin kullanılması, enerji israfının önlenmesi, enerji maliyetlerinin
ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve çevrenin korunması için enerji
kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılmasına ilişkin
usûl ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE
2 – (1) Bu Yönetmelik
enerji verimliliğine yönelik hizmetler ile çalışmaların yönlendirilmesi ve
yaygınlaştırılmasında üniversitelerin, meslek odalarının ve enerji
verimliliği danışmanlık şirketlerinin yetkilendirilmesine, enerji yönetimi
uygulamalarına, enerji yöneticileri ile enerji yönetim birimlerinin görev
ve sorumluluklarına, enerji verimliliği ile ilgili eğitim ve
sertifikalandırma faaliyetlerine, enerji etütleri ve verimlilik artırıcı
projelere, endüstriyel işletmelerde verimlilik artırıcı projelerin
desteklenmesine ve gönüllü anlaşmalara, talep tarafı yönetimine, elektrik
enerjisi üretiminde, iletiminde, dağıtımında ve tüketiminde enerji
verimliliğinin artırılmasına, termik santrallerin atık ısılarından
yararlanılmasına, açık alan aydınlatmalarına, biyoyakıt ve hidrojen gibi
alternatif yakıt kullanımının özendirilmesine ve idarî yaptırımlara ilişkin
usûl ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE
3 – (1) Bu Yönetmelik
14/6/1935 tarihli ve 2819 sayılı Elektrik İşleri Etüd İdaresi Teşkiline
Dair Kanunun 2 nci maddesine, 19/2/1985 tarihli ve 3154 sayılı Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 2 nci
ve 28 inci maddelerine, 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası
Kanununa ve 18/4/2007 tarihli ve 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanununa
dayanarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE
4 – (1) Bu Yönetmelikte
geçen;
a) Atık: Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yakıt
olarak kullanılması uygun görülen kullanılmış lâstikler, boya çamurları,
solventler, plâstikler, atık yağlar ve diğer atıkları,
b) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
c) Bina: Konut, hizmet ve ticarî amaçlı kullanıma
yarayan yapı veya yapı topluluğunu,
ç) Bina sahibi: Bina üzerinde mülkiyet hakkına sahip
binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, ikisi de yoksa binaya malik gibi
tasarruf eden gerçek veya tüzel kişiyi,
d) Bina yönetimi: Binanın işletmesinden ve/veya
yönetiminden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi,
e) Eğitim-etüt-proje sertifikası: Bina, sanayi,
ısı-mekanik ve/veya elektrik kategorilerinde eğitim, enerji etüdü,
danışmanlık, enerji yöneticiliği ve verimlilik artırıcı proje hazırlanması
gibi hizmetleri yürütebilmeleri için Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş
kurumlar tarafından verilen belgeyi,
f) Elektrikli ev aleti: Elektrik enerjisi kullanan
buzdolabı, dondurucu, klima, çamaşır makinası, kurutmalı çamaşır makinası,
fırın, bulaşık makinası, termosifon, elektrikli ısıtıcı, ampul ve floresan,
ütü, televizyon, bilgisayar, müzik aleti gibi ürünleri,
g) Endüstriyel işletme: Elektrik üretim faaliyeti
gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji
tüketimleri bin TEP ve üzeri olan ticaret ve sanayi odası, ticaret odası
veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi
yapan işletmeleri,
ğ) Enerji etiketi: Enerji tüketen ekipmanların
enerji tüketim düzeyleri ile ilgili bilgileri içeren belgeyi,
h) Enerji etüdü: Enerji verimliliğinin artırılmasına
yönelik bilgi toplama, ölçüm, değerlendirme ve raporlama aşamalarından
oluşan çalışmaları,
ı) Enerji verimliliği: Binalarda yaşam standardı ve
hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve
miktarının düşüşüne yol açmadan birim hizmet veya ürün miktarı başına
enerji tüketiminin azaltılmasını,
i) Enerji verimliliği hizmetleri: Enerji
verimliliğini artırmak üzere enerji yöneticisi eğitimi, enerji etüdü ve
verimlilik arttırıcı proje hazırlama, proje uygulama ve danışmanlık
hizmetlerini,
j) Enerji yoğunluğu: Bir birim ekonomik değer
üretebilmek için tüketilen enerji miktarını,
k) Enerji yöneticisi: Endüstriyel işletmelerde ve
binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu
ve enerji yöneticisi veya eğitim-etüt-proje sertifikasına sahip kişiyi,
l) Enerji yöneticisi sertifikası: Enerji yöneticisi
hizmetlerinin verilebileceğini gösteren belgeyi,
m) Enerji yönetimi: Enerji kaynaklarının ve
enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak üzere yürütülen eğitim, enerji
etüdü, ölçüm, izleme, planlama ve uygulama faaliyetlerini,
n) ENVER etiketi: Bu Yönetmelikte tanımlanan asgari
enerji verimliliği gereksinimlerini sağlayanlara Genel Müdürlük tarafından
verilen belgeyi,
o) Genel Müdür: Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel
Müdürünü,
ö) Genel Müdürlük: Elektrik İşleri Etüt İdaresi
Genel Müdürlüğünü,
p) Geri ödeme süresi: Endüstriyel işletmelerin
mevcut sistemlerinde enerji verimliliğinin artırılması amacıyla
hazırladıkları veya şirketlere hazırlattıkları projelerde ihtiyaç duyulan
yatırım harcamalarının projede öngörülen tasarruflarla geri kazanılmasını
sağlayan süreyi,
r) Hizmet anlaşması: Eğitim, enerji etüdü,
verimlilik artırıcı proje ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesinde
endüstriyel işletmeler, bina sahipleri veya yönetimleri ile yapılan
anlaşmaları,
s) Kamu kesimi: Kamu kurum ve kuruluşları ile bağlı
ortaklıklarını, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını,
üniversiteleri ve mahallî idareleri,
ş) Kanun: 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanununu,
t) Kojenerasyon: Isı ve elektrik ve/veya mekanik
enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak üretimini,
u) Kurul: Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulunu,
ü) Meslek odaları: Türk Mühendis ve Mimar Odaları
Birliğine bağlı Elektrik Mühendisleri Odasını ve/veya Türk Mühendis ve
Mimar Odaları Birliğine bağlı Makina Mühendisleri Odasını,
v) Referans enerji yoğunluğu: Endüstriyel
işletmelerin son beş yıldaki enerji yoğunluklarının ortalamasını,
y) Şirket: Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş
kurumlar ile yaptıkları yetkilendirme anlaşması çerçevesinde, enerji
verimliliği hizmetlerini yürütmek üzere yetki belgesi verilen enerji
verimliliği danışmanlık şirketlerini,
z) TEP: Ton Eşdeğer Petrolü,
aa) Toplam inşaat alanı: Zemine oturan açık teraslar,
avlular, ışıklıklar, her nevi hava bacaları ve saçaklar hariç binanın inşa
edilen bütün alanlar toplamını, aynı yerleşke içinde, tek bir merkezden ısı
veya elektrik enerjisi temin eden birden fazla bağımsız bina olması
durumunda bağımsız binaların ayrı ayrı toplam inşaat alanlarının toplamını,
bb) Uygulama anlaşması: Şirketlerin VAP
uygulanmasını gerçekleştirmek için yaptıkları anlaşmayı,
cc) VAP: Enerji etüt çalışması ile belirlenen
önlemlerin uygulanması ve enerji tasarruf potansiyelinin geri kazanılması
için hazırlanan verimlilik artırıcı projeyi,
çç) Yetki belgesi: Düzenlenen yetkilendirme
anlaşmaları çerçevesinde üniversitelere ve meslek odalarına eğitim,
yetkilendirme ve izleme faaliyetlerini yürütmek üzere Kurul onayı ile Genel
Müdürlük tarafından; şirketlere ise enerji yöneticisi eğitimi, enerji
etüdü, danışmanlık, enerji yönetimi ve VAP hazırlama ve uygulama
faaliyetlerini yürütmek üzere Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar
tarafından verilen belgeyi,
dd) Yetkilendirilmiş kurumlar: Düzenlenen
yetkilendirme anlaşması çerçevesinde eğitim, yetkilendirme ve izleme
faaliyetlerini yürütmek üzere Genel Müdürlük tarafından Kurul onayı ile
yetkilendirilen meslek odalarını ve üniversiteleri
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kurum ve Şirketlerin Yetkilendirilmesi, İzlenmesi ve Denetimi
Kurumların
yetkilendirilmesi, izlenmesi ve denetimi
MADDE
5 – (1) Üniversitelere ve
meslek odalarına uygulamalı eğitim yapabilmeleri ve şirketleri yetkilendirebilmeleri
için Kurul onayı ile Genel Müdürlük tarafından yetki belgesi verilir. Bu
belgeler Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri uyarınca her beş yılda bir
yenilenir. Yetki belgesi yenilenmeyen veya iptal edilen kurumların
şirketlere verdikleri yetki belgeleri ile ilgili işlemler, süreleri
doluncaya kadar Genel Müdürlük tarafından yürütülür.
(2) Meslek odalarına verilen yetki belgesi,
başvurusundaki isteğine bağlı olarak oda merkezinde veya herhangi bir
şubesinde faaliyet yürütmek üzere verilir.
(3) Yetkilendirilmiş kurumlar enerji yöneticisi ve
eğitim-etüt-proje eğitimi verir.
(4) Yetkilendirilmiş kurumlar, şirketlerle
yaptıkları yetkilendirme anlaşması kapsamında yetki belgesi verdikleri
şirketler tarafından düzenlenen enerji yöneticisi eğitimlerinin uygulama
kısmı için laboratuvar kullanım desteği sağlar.
(5) Genel Müdürlük ile yetki belgesi verilmesi Kurul
tarafından onaylanan üniversite veya meslek odaları arasında birinci fıkra
uyarınca yetkilendirme anlaşması yapılır. Bu anlaşmayı takiben; enerji
yöneticisi ve eğitim-etüt-proje eğitimleri uygulamak isteyen üniversiteye
veya meslek odalarına A sınıfı, yalnızca enerji yöneticisi eğitimi
uygulamak isteyen üniversiteye veya meslek odalarına ise B sınıfı yetki
belgesi verilir.
(6) Üniversiteler ve meslek odaları yetki belgesi
alabilmek veya yetki belgesi sınıfını değiştirmek için, her yıl Nisan ve
Ekim aylarında Genel Müdürlüğe aşağıdaki belgelerle birlikte başvurur.
a) İstediği yetki belgesi sınıfına giren eğitimleri,
bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1’deki hükümler çerçevesinde
yürüteceğine dair taahhütnameyi de içeren başvuru yazısı,
b) Yetki belgesi sınıfına giren eğitimlerde
kullanacağı dokümanların basılı ve elektronik ortamdaki birer sureti,
c) Eğitimlerde kullanacağı kapalı alan, tefriş,
araç, gereç ve laboratuvar imkânlarının bu Yönetmeliğin ekinde yer alan
Ek-1’deki hükümleri karşıladığını gösteren belgeler,
ç) İstediği yetki belgesi sınıfına giren eğitimlerin
her birinde eğitici olacak en az üç kişinin kimlik bilgileri, özgeçmişleri
ve Genel Müdürlükten alınmış enerji yöneticisi ve/veya eğitim-etüt-proje
sertifikaları,
d) Yetki belgesi kapsamındaki faaliyetlerin oda
merkezi veya hangi şube nezdinde yürütüleceğine dair belge.
(7) Genel Müdürlük tarafından her yıl Ocak ayında,
en az daire başkanı düzeyinde bir kişinin başkanlığında ve Genel Müdürlüğün
en az üç personelinden oluşan bir değerlendirme komisyonu oluşturulur.
Değerlendirme komisyonunun belgeler üzerinden ve yerinde yaptığı
incelemeleri içeren değerlendirme raporu başvuru tarihinden itibaren en
fazla otuz gün içinde Genel Müdürün uygun görüşüne sunulur. Uygun görüş
verilen değerlendirme raporları Genel Müdür tarafından başvuruyu takip eden
ilk toplantısında Kurula sunulur. Kurul yetki belgesi verilmesine,
değiştirilmesine veya yeniden kullanıma açılmasına karar verir veya yerinde
inceleme yapmak ve sonuçları bir sonraki toplantıda Kurula sunulmak üzere
kendi içinden en az üç kişiden oluşan bir komisyon görevlendirir. Yetki
belgesi verilmesine, değiştirilmesine veya yeniden kullanıma açılmasına ilişkin
nihaî Kurul kararı, başvuru tarihinden itibaren en geç ikinci Kurul
toplantısında alınır. Kurul kararları Kurul toplantısından itibaren onbeş
gün içinde Genel Müdürlük tarafından başvuru sahibine bildirilir. Altıncı
fıkrada sayılan belge ve kriterleri sağlayan ve yerinde yapılan incelemeler
neticesinde yeterliliği tutanakla tespit edilen üniversitelere ve meslek
odalarına yetki belgesi verilir.
(8) Yetkilendirilmiş kurumlar hazırladıkları
faaliyet raporunu her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe gönderir.
Bu raporlar bu madde uyarınca oluşturulan değerlendirme komisyonu
tarafından incelenir. Raporlar üzerinden ve yerinde yapılan incelemelere
göre faaliyetlerde gözlenen eksikliklerin giderilmesi için yetkilendirilmiş
kuruma, en fazla altı ay olmak üzere istediği süre tanınır. Kurul onayı
ile, talep edilen süre boyunca, yetki belgesinin sınıfı değiştirilebilir
veya yetki belgesi askıya alınabilir. Askıya alınan yetki belgelerinin
yeniden kullanıma açılması için yetki belgesinin askıya alınmasına neden
olan aksaklıklar ve bunların giderildiğine dair belgeler bir başvuru yazısı
ekinde Genel Müdürlüğe sunulur. Sunulan belgeler yedinci fıkra hükümlerine
göre değerlendirilir. Belgelerin yetersiz bulunması veya beş yıllık süresi
içerisinde yetki belgesinin en az iki kez askıya alınması halinde,
yetkilendirilmiş kurumun yetki belgesi Kurul onayı ile iptal edilir.
(9) Yetkilendirilmiş kurumun sertifikalandırdığı
enerji yöneticilerinden, bunların çalıştığı endüstriyel işletmelerden,
binalardan, şirketlerden veya bu şirketlerin müşterilerinden Genel
Müdürlüğe iletilen şikayetler ile eğitimler sırasında katılımcılar
tarafından doldurulan eğitim değerlendirme formları Genel Müdürlük
tarafından incelenir. Şikayetlerin haklılığına, sayısına ve etkilerine
bağlı olarak, yetkilendirilmiş kurumun yetki belgesi Kurul onayı ile iptal
edilir.
(10) Yetki belgesi verilen, belgesi değiştirilen,
askıya alınan, yeniden kullanıma açılan veya iptal edilen yetkilendirilmiş
kurumlar, bu işlemlerin tamamlanma tarihinden itibaren beş işgünü
içerisinde Genel Müdürlüğün internet sayfası üzerinden duyurulur.
(11) Genel Müdürlük yetki belgesi alan kurumların
katılımı ile her yıl Aralık ayında koordinasyon toplantısı düzenleyerek
gelişmeleri, darboğazları ve çözüm önerilerini kapsayan toplantı sonuç
raporunu yayımlar.
Şirketlerin
yetkilendirilmesi, izlenmesi ve denetimi
MADDE
6 – (1) Enerji verimliliği
hizmetlerini yerine getirmek üzere Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş
kurumlar tarafından şirketlere yetki belgesi verilir. Bu belge Kanun ve bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı bir durum olmadıkça her üç yılda bir
yenilenir.
(2) Bina, sanayi sektörleri, ısı-mekanik ve elektrik
konularında olmak üzere şirketlere verilen yetki belgesinin kategorisi,
şirketler tarafından başvuru sırasında sunulan tercih formuna göre
belirlenir.
(3) Şirketler endüstriyel işletmelere, bina
sahiplerine veya yönetimlerine aşağıdaki hizmetleri sunar.
a) Hizmet anlaşması kapsamında enerji yöneticisi
eğitimi, enerji etüdü ve verimlilik artırıcı proje (VAP) hazırlama ve
uygulama, danışmanlık ve binalara yönelik enerji yöneticisi hizmetleri
verilmesi,
b) Uygulama anlaşması kapsamında enerji tasarruf
miktarını garanti etmek suretiyle VAP’ın uygulanması,
(4) Şirketler yetki belgesi alabilmek veya yetki
belgesinin kategorisini değiştirmek için her yıl Ocak ve Temmuz aylarında
Genel Müdürlüğe veya yetkilendirilmiş kurumlara aşağıdaki belgelerle
birlikte başvurur:
a) Enerji verimliliği hizmetlerini bu Yönetmelik
hükümleri doğrultusunda yerine getireceğine dair taahhütnameyi de içeren
başvuru yazısı,
b) Enerji yöneticisi eğitimlerinde kullanacağı
dokümanların basılı ve elektronik ortamdaki birer sureti,
c) Enerji verimliliği hizmetlerini de içine alan
şirket sözleşmesi ve ilgili odalara kayıt belgeleri,
ç) Hangi sektörlerde enerji etüdü, VAP uygulaması ve
danışmanlık hizmetleri vereceğini gösteren tercih formu,
d) Enerji yöneticisi eğitimlerinde bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan Ek-1’deki hükümleri karşıladığını gösteren belgeler,
eğitici olacak en az üç kişinin kimlik bilgileri, özgeçmişleri ve enerji
yöneticisi ve/veya eğitim-etüt-proje sertifikaları,
e) Etüt-proje hizmetlerinde en az ikişer kişi olmak
üzere, her bir yetki belgesi kategorisinde görevlendireceği personelin veya
hizmet alacağı kişilerin kimlik bilgileri, özgeçmişleri ve
eğitim-etüt-proje sertifikaları,
f) Enerji etüdü hizmetlerinde kullanılmak üzere bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-4’de listesi ve özellikleri verilen
cihazlara sahip olunduğuna dair faturaları veya bu cihazların yetki süresi
boyunca kullanılabileceğine dair sözleşmeler,
g) Mevcut yetki belgesindeki tercihlerini yenilemek
suretiyle yetki belgesini değiştirmek isteyen şirket için değişiklik
gerekçesi,
ğ) ISO 17025 laboratuvar akreditasyon yeterlilik
belgesi veya ölçümlerin bu belge sahibi tüzel kişilerden hizmet alınmak
suretiyle yapılacağına ilişkin sözleşme,
(5) Dördüncü fıkradaki belgeleri eksiksiz olan ve bu
belgeler kapsamındaki istekleri karşılayan şirkete yetkilendirme anlaşması
yapmak suretiyle ve Genel Müdürlük onayı ile yetki belgesi verilir. ISO
17025 laboratuvar akreditasyon yeterlilik belgesini almak üzere ilgili
kurum veya kuruluşa müracaat edildiğine dair belgeyi başvuru dosyasında
sunan şirkete de yetki belgesi verilir. Ancak, yetki anlaşmasının
yapılmasını takip eden bir yıl içinde ISO 17025 laboratuvar akreditasyon
yeterlilik belgesini alamayan şirketin yetki belgesi askıya alınır. Yetki
anlaşmasının yapılmasını takip eden ikinci yılın sonunda ISO 17025
laboratuvar akreditasyon yeterlilik belgesinin alınamaması halinde,
şirketin yetki belgesi iptal edilir.
(6) Şirketlerin başvuruları Genel Müdürlük veya
yetkilendirilmiş kurumlar tarafından oluşturulan değerlendirme komisyonu
tarafından incelenir. Değerlendirme sonuçları başvuru tarihinden itibaren
en geç otuz gün içerisinde başvuru sahibine bildirilir. Değerlendirme
yetkilendirilmiş kurumlar tarafından yapılmış ise, sonuçlar en geç otuz gün
içerisinde ayrıca Genel Müdürlüğe bildirilir.
(7) Yetki belgesi alan şirket, her yıl Ocak ayı
sonuna kadar kendisini yetkilendiren kuruma yıllık faaliyet raporunu
gönderir. Yerinde yapılan incelemelere göre faaliyet raporunda tespit
edilen uyumsuzluklar şirket tarafından onbeş gün içerisinde düzeltilir.
Faaliyetlerinde tespit edilen sertifikalı personel ve eğitim imkânları ile
ilgili yetersizliklerin, enerji etüdlerinde kullanılması gereken
cihazlardaki eksikliklerin veya kullandığı cihazlardaki kalibrasyon sorunlarının
giderilmesi için şirkete altı aydan fazla olmamak üzere istediği kadar süre
tanınır ve bu süre içerisinde yetki belgesi askıya alınır. Üç yıllık süresi
içerisinde yetki belgesi en az iki kez askıya alınan şirketin yetki belgesi
iptal edilir. Askıya alınan yetki belgelerinin yeniden kullanıma
açılmasında aşağıdaki usûl ve esaslar uygulanır:
a) Şirket yetki belgesinin askıya alınmasına neden
olan aksaklıkları giderdiğine dair belgeleri bir başvuru yazısı ekinde
yetki belgesini aldığı Genel Müdürlüğe veya yetkilendirilmiş kuruma sunar.
Yetkilendirilmiş kurumlara sunulan belgeler on gün içerisinde ilgili yetkilendirilmiş
kurum tarafından Genel Müdürlüğe gönderilir.
b) Şirkete yetki belgesi veren Genel Müdürlük veya
yetkilendirilmiş kurum bu belgeleri yerinde yapacağı incelemeler ile
birlikte değerlendirerek, aksaklıkları gideren şirketin yetki belgesini,
başvuru yazısının kendisine intikal tarihinden itibaren otuz gün içerisinde
kullanıma açar. Sunulan belgelerin yetersiz bulunması halinde, şirketin
yetki belgesi iptal edilir.
c) Bu fıkradaki husususlarla birlikte yetki iptali
ile ilgili diğer hususlar ve anlaşmazlıkların giderilmesine ilişkin
konulara şirket ile Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurum arasında
yapılan yetkilendirme anlaşmasında yer verilir.
(8) Uygulama anlaşması kapsamında garanti ettiği
enerji tasarruf miktarını uygulama öncesi ve sonrası yapacağı ölçümlerle
müşterisinin ve yetkilendirildiği kurumun temsilcileri huzurunda
kanıtlayamayan şirket kendisine yetki belgesi veren Genel Müdürlüğün veya
yetkilendirilmiş kurumun internet sayfası üzerinden ilân edilir. En fazla
üç uygulama anlaşmasındaki taahhüdünü yerine getiremeyen şirketin yetki
belgesi bir yıl süre ile askıya alınır.
(9) Yetkilendirilmiş kurumlar tarafından yetki
belgesi verilen, değiştirilen, askıya alınan, yeniden kullanıma açılan veya
iptal edilen şirketler ilgili yetkilendirilmiş kurum tarafından bu
işlemlerin tamamlanma tarihinden itibaren beş işgünü içerisinde Genel
Müdürlüğe bildirilir. Bu bilgiler, bildirim tarihinden itibaren beş işgünü
içerisinde Genel Müdürlüğün internet sayfası üzerinden yayınlanır.
(10) Şirketlerin uygulama anlaşmaları kapsamında
ölçümlerle kanıtladıkları tasarruf miktarları kendisine yetki belgesi veren
Genel Müdürlüğün veya yetkilendirilmiş kurumun internet sayfası üzerinden
ilân edilir.
(11) Şirketlerin enerji etüdlerinde kullandığı
cihazların kalibrasyon durumları ve laboratuvar akreditasyon yeterlilikleri
ile ilgili akredite olmuş ulusal veya uluslararası kuruluşlardan alınmış
belgeler yıllık faaliyet raporları kapsamında verilir.
(12) Yetkilendirilmiş kurumlar tarafından
şirketlerin izlenmesinde ve denetiminde tespit edilen ve bu Yönetmelik
hükümlerine aykırılık teşkil eden diğer hususlar ilgili yetkilendirilmiş
kurum tarafından en geç otuz gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir.
(13) Şirketler tarafından endüstriyel işletmelerde
ve binalarda yapılan enerji etüdü çalışmalarında, akredite olmuş ulusal
veya uluslararası kuruluşlar tarafından kalibrasyonu yapılmış ve
etiketlenmiş cihazlar kullanılır.
Yetki
belgesi ve sertifika bedelleri
MADDE
7 – (1) Her yıl Ocak ayında
Kurul tarafından belirlenen yetki belgesi ve sertifika bedelleri ve sertifika
bedellerinin yetkilendirilmiş kurumlara ödenecek bölümü Genel Müdürlük
tarafından Resmî Gazete’de tebliğ olarak yayımlanır. Şirketler bu belgeleri
alabilmek için yetki belgesi bedelini ve enerji yöneticisi sertifikası
bedelinin yüzde onundan fazla olmamak kaydıyla Kurul tarafından belirlenen
bölümünü yetkilendirme anlaşması yaptıkları Genel Müdürlüğe veya
yetkilendirilmiş kuruma öder. Bu bedelleri ödemeyen şirketin yetki belgesi
iptal edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Enerji Yönetimi ve Verimlilik Artırıcı Önlemler
Enerji
yönetimi
MADDE
8 – (1) Enerji yönetimi
kapsamında enerji yöneticileri veya enerji yönetim birimleri aşağıdaki faaliyetleri
yürütür:
a) Tüketim alışkanlıklarının iyileştirilmesine ve ısrafın
önlenmesine yönelik önlemleri ve prosedürleri belirlemek, tanıtımını yapmak
ve gerektiğinde eğitim programları düzenlemek,
b) Enerji tüketen sistemler, süreçler veya
ekipmanlar üzerinde yapılabilecek tadilâtları belirlemek ve uygulanmasını
koordine etmek,
c) Enerji etüdlerinin ve VAP’ların hazırlanması ve
uygulanması ile ilgili pazar araştırmaları yapmak, anlaşmaları hazırlamak
ve uygulamayı kontrol etmek,
ç) Enerji tüketen ekipmanların verimliliklerini
izlemek, bakım ve kalibrasyonlarının zamanında yapılmasını koordine etmek,
d) Enerji ihtiyaçlarının ve verimlilik artırıcı
uygulamaların plânlarını, bütçe ihtiyaçlarını, fayda ve maliyet
analizlerini hazırlamak ve üst yönetime sunmak,
e) Enerji tüketimini ve maliyetleri izlemek,
değerlendirmek ve periyodik raporlar üretmek,
f) Enerji tüketimlerini izlemek için ihtiyaç duyulan
sayaç ve ölçüm cihazlarının temin edilmesini ve montajını sağlamak üzere
girişimlerde bulunmak,
g) Endüstriyel işletmelerde özgül enerji tüketimini,
mal üretimi ile enerji tüketimi ilişkisini, enerji maliyetlerini,
işletmenin enerji yoğunluğunu izlemek ve bunları iyileştirici öneriler
hazırlamak,
ğ) Enerji kompozisyonunun değiştirilmesi ve
alternatif yakıt kullanımı ile ilgili imkânları araştırmak, çevrenin
korunmasına, emisyonların azaltılmasına ve sınır değerlerin aşılmamasına
yönelik önlemleri hazırlayarak bunların uygulamasını koordine etmek,
h) Enerji ikmal kesintisi durumunda uygulanmak üzere
ve Genel Müdürlük tarafından istenmesi halinde petrol ve doğal gaz
kullanımını azaltmak amacıyla alternatif planlar hazırlamak,
ı) Kanun kapsamında her yıl Mart ayı sonuna kadar
Genel Müdürlüğe verilmesi gerekli bilgileri hazırlamak ve Genel Müdürlüğe
gönderilmek üzere yönetime sunmak.
Enerji
yöneticisi görevlendirilmesi ve enerji yönetim birimi kurulması
MADDE
9 – (1) Yıllık toplam
enerji tüketimi bin TEP ve üzeri olan endüstriyel işletmeler çalışanları
arasından enerji yöneticisi görevlendirir.
(2) Toplam inşaat alanı en az yirmibin metrekare
veya yıllık toplam enerji tüketimi beşyüz TEP ve üzeri olan ticarî
binaların ve hizmet binalarının yönetimleri ile toplam inşaat alanı en az
onbin metrekare veya yıllık toplam enerji tüketimi ikiyüzelli TEP ve üzeri
olan kamu kesimi binalarının yönetimleri, yönetimlerin bulunmadığı hallerde
bina sahipleri enerji yöneticisi görevlendirir veya şirketlerden veya
enerji yöneticilerinden hizmet alır.
(3) Yıllık toplam enerji tüketimi bin TEP’ten az
olan endüstriyel işletmelere yönelik çalışmalar yapmak üzere, organize
sanayi bölgelerinde enerji yöneticisinin sorumluluğunda enerji yönetim
birimi kurulur. Bu birimlerde enerji yöneticisi dışında en az iki teknik
eleman çalıştırılır.
(4) Kamu kesimi dışında kalan ve yıllık toplam
enerji tüketimleri ellibin TEP ve üzeri olan endüstriyel işletmelerde
enerji yöneticisinin sorumluluğunda enerji yönetim birimi kurulur. Bu
birimlerde enerji yöneticisi dışında en az bir makina ve bir elektrik veya
elektrik-elektronik mühendisi çalıştırılır. Organizasyonlarında toplam
kalite çalışmalarından sorumlu olan ve bünyesinde enerji yöneticisinin de
görev aldığı kalite yönetim birimi bulunan endüstriyel işletmeler bu
birimlerini enerji yönetim birimi olarak da görevlendirebilir.
(5) Endüstriyel işletmelerin ve organize sanayi
bölgelerinin yönetimleri, binaların sahipleri veya yönetimleri, aşağıdaki
sürelere uygun olarak enerji yöneticisi görevlendirir ve görevlendirdikleri
enerji yöneticilerinin kimlik bilgileri ile özgeçmiş, adres ve iletişim
bilgilerini;
a) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan
endüstriyel işletmeler organize sanayi bölgeleri, ticarî binalar, hizmet
binaları ve kamu kesimi binaları için en geç 2/5/2009 tarihine kadar,
b) 2/5/2009 tarihinden sonra yapı kullanma izni
alınan ve toplam inşaat alanı yirmibin metrekarenin üzerinde olan ticarî
binalar ve hizmet binaları ile toplam inşaat alanı onbin metrekarenin
üzerinde olan kamu kesimi binaları için yapı kullanma izni alınmasını takip
eden doksan gün içerisinde,
c) 2/5/2009 tarihinden sonra yapı kullanma izni
alınan veya faaliyete geçen veya kurulan, ticarî binalardan, hizmet
binalarından, kamu kesimi binalarından ve endüstriyel işletmelerden
sekizinci fıkra hükümlerine göre her yıl Ocak ayında yapılan hesaplamalar
sonucu kapsama girenler ve organize sanayi bölgeleri için doksan gün
içerisinde,
ç) Enerji yöneticisi değişikliklerini otuz gün
içerisinde
Genel Müdürlüğe bildirir.
(6) Enerji yöneticisi görevlendirilmesi ve 8 inci
madde kapsamında tanımlanan faaliyetlerin yerine getirilmesi ile ilgili
olarak Genel Müdürlüğün yerinde yapacağı incelemelerde ve denetlemelerde
talep edilen bilgi ve belgelerin verilmesi ve gerekli şartların sağlanması
zorunludur.
(7) Endüstriyel işletmelerde mühendislik, organize
sanayi bölgelerinde makina, elektrik veya elektrik-elektronik mühendisliği,
binalarda ise makina, elektrik veya elektrik-elektronik mühendisliği veya
teknik eğitim fakültelerinin makina veya elektrik bölümlerinde lisans
eğitimi görmüş kişiler arasından enerji yöneticisi görevlendirilir. Bina
sahipleri veya yönetimleri şirketlerden veya enerji yöneticilerinden hizmet
alabilir. Kamu kesimi dışında kalan endüstriyel işletmelerde ve binalarda
görevlendirilen veya hizmet alınan enerji yöneticilerinden mühendislik
alanında lisans eğitimi almış olanlarda Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine
bağlı ilgili Mühendis Odasına kayıtlı olması şartı aranır.
(8) Enerji yöneticisi görevlendirilmesi ve enerji
yönetim birimlerinin kurulması ile ilgili olarak yıllık enerji
tüketimlerinin hesaplanmasında son üç yıla ait yıllık toplam enerji
tüketimlerinin ortalaması esas alınır. Yıllık toplam enerji tüketiminin
hesabında, yıl içerisinde tüketilen her türlü yakıt ve elektrik enerjisi
ile ilgili miktarlar bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2’de tanımlanan
katsayılar kullanılmak suretiyle TEP’e çevrilerek toplanır. Ek-2’de yer almayan
yakıtların TEP’e çevrilmesinde Uluslararası Enerji Ajansı tarafından
yayımlanan katsayılar veya değerler esas alınır.
Enerji
verimliliğini arttırıcı önlemler
MADDE
10 – (1) Mevcut tesislerin
işletilmesinde, yeni tesislerin kurulmasında, kapasite arttırımı ve modernizasyon
çalışmalarında, enerji yöneticilerinin bu Yönetmelik kapsamındaki
görevlerinin yerine getirilmesinde, enerji etüdlerinde ve VAP’larda
aşağıdaki önlemler öncelikle dikkate alınır.
a) Yakma sistemlerinde yanma kontrolü ve
optimizasyonu ile yakıtların verimli yakılması,
b) Isıtma, soğutma, iklimlendirme ve ısı
transferinde en yüksek verimin elde edilmesi,
c) Sıcak ve soğuk yüzeylerde ısı yalıtımının
standartlara uygun olarak yapılması, ısı üreten, dağıtan ve kullanan tüm
ünitelerin yalıtılarak istenmeyen ısı kayıplarının veya kazançlarının en
aza indirilmesi,
ç) Atık ısı geri kazanımı,
d) Isının işe dönüştürülmesinde verimliliğin
arttırılması,
e) Elektrik tüketiminde kayıpların önlenmesi,
f) Elektrik enerjisinin mekanik enerjiye veya ısıya
dönüşümünde verimliliğin artırılması,
g) Otomatik kontrol uygulamaları ile insan
faktörünün en aza indirilmesi,
ğ) Kesintisiz enerji arzı sağlayacak girdilerin
seçimine dikkat edilmesi,
h) Makinaların enerji verimliliği yüksek olan
teknolojiler arasından, standardizasyon ve kalite güvenlik sisteminin
gereklerine dikkat edilerek seçilmesi,
ı) İstenmeyen ısı kayıpları veya ısı kazançları en
alt düzeyde olacak şekilde projelendirilmesi ve uygulamanın projeye uygun
olarak gerçekleştirilmesinin sağlanması,
i) İnşaa ve montaj aşamasında enerji verimliliği ile
ilgili ölçüm cihazlarının temin ve monte edilmesi,
j) Yenilenebilir enerji, ısı pompası ve kojenerasyon
uygulamalarının analiz edilmesi,
k) Aydınlatmada yüksek verimli armatür ve
lâmbaların, elektronik balastların, aydınlatma kontrol sistemlerinin
kullanılması ve gün ışığından daha fazla yararlanılması,
l) Enerji tüketen veya dönüştüren ekipmanlar için
ilgili mevzuat kapsamında tanımlanan asgarî verimlilik kriterlerinin
sağlanması,
m) Camlamada düşük yayınımlı ısı kontrol kaplamalı
çift cam sistemlerinin kullanılması.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim ve Sertifikalandırmalar
Enerji
yöneticisi eğitimleri
MADDE
11 – (1) Genel Müdürlük,
yetkilendirilmiş kurumlar veya şirketler tarafından düzenlenen enerji
yöneticisi eğitim programlarına katılarak başarılı olan, en az iki yıllık
mesleki tecrübeye sahip, 9 uncu maddenin yedinci fıkrasında tanımlanan
mühendislik veya teknik eğitim fakültelerinde lisans eğitimi almış gerçek
kişilere enerji yöneticisi sertifikası verilir. Yetkilendirilmiş kurumlar
ve şirketler tarafından verilen enerji yöneticisi sertifikaları veriliş
tarihini takip eden onbeş gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Enerji
yöneticisi sertifikası endüstriyel işletmeler ve binalar için ayrı
sınıflarda olmak üzere, tebliğ ile belirlenen formata uygun olarak
düzenlenir.
(2) Enerji yöneticisi eğitim programlarında binalar
ve sanayi sektörlerine göre sınıflandırılmış teorik ve/veya uygulamalı kısımları
olan derslerden oluşan ve bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1’de
tanımlanan müfredat uygulanır.
(3) Genel Müdürlük işbirliği ile, Türk Silahlı
Kuvvetleri, Millî Savunma Bakanlığı ve Millî İstihbarat Teşkilatı
Müsteşarlığı tarafından bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlenen
enerji yöneticisi eğitimlerine katılan en az lisans eğitimi almış kişilere
Genel Müdürlük tarafından enerji yöneticisi sertifikası verilir. Bu fıkra
kapsamında enerji yöneticisi sertifikası alanlardan, mühendislik veya teknik
eğitim fakültelerine eşdeğer düzeyde lisans eğitimi almış olanlar kamu
görevlerinin sona ermesi halinde, bu fıkrada tanımlanan kurumlar dışında da
enerji yöneticisi olarak görev yapabilir, mühendislik fakültelerine eşdeğer
düzeyde lisans eğitimi almış olanlar ise eğitim-etüt-proje eğitimlerine
katılabilir.
Eğitim-etüt-proje
eğitimleri
MADDE
12 – (1) Genel Müdürlük
veya yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenen eğitim-etüt-proje
eğitim programlarına katılarak başarılı olan, en az iki yıllık meslekî
tecrübeye sahip, mühendislik fakültelerinde lisans eğitimi almış gerçek
kişilere eğitim-etüt-proje sertifikası verilir. Yetkilendirilmiş kurumlar
tarafından verilen eğitim-etüt-proje sertifikaları veriliş tarihini takip
eden onbeş gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Eğitim-etüt-proje
sertifikası bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
kategorilerde düzenlenir.
(2) Eğitim-etüt-proje eğitimleri ile ilgili eğitim
programlarında, teorik ve/veya uygulamalı kısımları olan derslerden oluşan
ve bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1’de tanımlanan müfredat uygulanır.
(3) Eğitim-etüt-proje sertifikası verilecek kişinin
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı ilgili Mühendis Odasına
kayıtlı olması şartı aranır.
Eğitim
programlarının izlenmesi ve denetimi
MADDE
13 – (1) Genel Müdürlük,
yetkilendirilmiş kurumlar ve şirketler tarafından planlanan ve uygulanan
eğitim programları ile ilgili bilgiler Genel Müdürlüğün internet sayfası
üzerinden ilân edilir.
(2) Genel Müdürlük, yetkilendirilmiş kurumlar ve
yetkilendirdiği şirketler tarafından yürütülen eğitim programlarını,
yetkilendirilmiş kurumlar ise yetkilendirdikleri şirketler tarafından
yürütülen eğitim programlarını yerinde izler. Aksaklıkların giderilmesine
yönelik öneriler ilgili yetkilendirilmiş kuruma veya şirkete yazılı olarak
bildirilir. Bu önerilerin uygulama durumu Genel Müdürlük ve/veya ilgili
yetkilendirilmiş kurum tarafından kontrol edilir.
Kurs
ve eğitici ücretleri
MADDE
14 – (1) Bir sonraki yılda
düzenlenecek enerji yöneticisi ve eğitim-etüt-proje eğitim programlarına
katılacaklardan alınacak Katma Değer Vergisi dahil taban ve tavan ücretler,
her yıl Aralık ayında Kurul tarafından belirlenir ve Genel Müdürlük
tarafından Genel Müdürlüğün internet sayfası üzerinden ilân edilir.
(2) Eğitim programlarında eğitici olarak
görevlendirilen Genel Müdürlük personelinin ücretle okutacakları haftalık
ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ile bunlara
ödenecek ek ders ücretleri ve diğer hususlarla ilgili işlemler, 14/7/1965
tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca
yürütülür.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Endüstriyel İşletmelerde Verimlilik Artırıcı Projelerin Desteklenmesi
Başvuru
MADDE
15 – (1) VAP’larının
desteklenmesini isteyen endüstriyel işletmeler, bu Yönetmeliğin ekinde yer
alan Ek-3’te belirtilen esaslara uygun olarak hazırladıkları veya
şirketlere hazırlattıkları projelerini aynı esaslara uygun olan enerji etüt
raporu ile birlikte her yıl Ocak ayında Genel Müdürlüğe sunar.
(2) Endüstriyel işletme, desteklerden yararlanmak
üzere en fazla iki VAP ile başvuruda bulunabilir. VAP’larının desteklenmesi
Kurul tarafından onaylanan endüstriyel işletmeler bu VAP’larına ilişkin
uygulama raporları onaylanana kadar yeni bir VAP’ın desteklenmesi için
başvuruda bulunamaz.
Değerlendirme
MADDE
16 – (1) VAP’lar aşağıdaki
şekilde değerlendirilir:
a) Genel Müdürlük her yıl Ocak ayında VAP’ları
değerlendirmek üzere en az şube müdürü düzeyinde bir kişinin başkanlığında
ve Genel Müdürlüğün en az beş personelinden oluşan bir VAP değerlendirme
komisyonu kurar.
b) VAP değerlendirme komisyonu aşağıdaki çalışmaları
yürütür.
1) Öncelikle proje dosyasında belirlediği
eksikliklerin veya yetersizliklerin giderilmesini başvuru sahibi endüstriyel
işletmeden ister. Endüstriyel işletme otuz gün içinde eksiklikleri
tamamlar.
2) Projedeki tasarruf potansiyellerini, geri kazanım
yöntemlerini, uygulama maliyetlerini ve geri ödeme sürelerini, piyasa
araştırması yapmak suretiyle kontrol eder.
3) Projenin uygulanmasında, daha fazla tasarruf
sağlayabilecek ve/veya proje bedelini azaltabilecek önerileri başvuru
sahibi endüstriyel işletmeye bildirir.
c) Başvuru sahibi endüstriyel işletme VAP
değerlendirme komisyonunun yerinde yapacağı incelemelere imkân tanır ve VAP
değerlendirme komisyonunun iyileştirme önerilerini kabul etmesi halinde
otuz gün içinde nihaî proje dosyasını Genel Müdürlüğe ikinci kez sunar.
ç) VAP değerlendirme komisyonunun değerlendirmesi
sonucunda teknik açıdan uygun ve geri ödeme süresi en fazla beş yıl ve
projesinde belirlenmiş bedeli en fazla beşyüzbin Türk Lirası olan VAP’lar
desteklenmeye değer projeler olarak belirlenir. Bu projelere Kurul onayı
ile sağlanabilecek destek miktarı aşağıdaki formüle göre belirlenir.
D = [20-(5/4) x (S-1)]/100 x M
D: Destek miktarı (Türk Lirası)
M: Projede öngörülen
uygulama bedeli (Türk Lirası)
S: Geri ödeme süresi (Yıl), bir yılın altındaki geri
ödeme süreleri bir yıla tamamlanır.
d) VAP değerlendirme komisyonu desteklenmeye değer
olan VAP’ları aşağıdaki formül ile hesaplanan toplam puanlarına göre en
yüksek puandan başlamak suretiyle sıralar.
P = 0,6 x G + 0,4 x ETO
P: Toplam puan
G: 100 puan üzerinden, en kısa geri ödeme süresine
göre normalize edilmiş geri ödeme süresi puanı,
ETO: 100 puan üzerinden, toplam tasarruf içinde en
fazla elektrik enerjisi tasarruf oranına göre normalize edilmiş elektrik
enerjisi tasarruf oranı puanı.
e) VAP değerlendirme komisyonu bu sıralamada en
yüksek puanlıdan başlamak suretiyle ve Genel Müdürlüğe verilen ödenek
miktarı ile sınırlı olmak üzere desteklenecek VAP’ları belirler. Bu şekilde
belirlenen VAP’lar desteklenmek üzere Genel Müdürlük tarafından Kurul
onayına sunulur. Desteklenme kararı verilen VAP’lar onbeş gün içerisinde
Genel Müdürlüğün internet sayfası üzerinden ilân edilir ve başvuru
sahiplerine yazılı olarak bildirilir. Başvuru sahipleri bildirim tarihinden
itibaren otuz gün içersinde Genel Müdürlüğe sözleşme yapmak üzere başvurur.
Desteklerin
uygulanması
MADDE
17 – (1) VAP destekleri aşağıdaki
şekilde uygulanır:
a) Genel Müdürlük, desteklenmek üzere Kurul
tarafından onaylanan VAP’ların sahipleri ile uygulama raporunun
onaylanmasını müteakip, Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayınlanan
formata uygun destekleme sözleşmesi yapar.
b) Sözleşme yılı içinde tamamlanan projeler için
destek ödemeleri yılı içinde yapılır. Bir sonraki yılda tamamlanan projeler
için mevcut ödeneğin bu projelere uygulanacak toplam destek miktarına oranı
nispetinde ödeme yapılır. Bu şekilde yapılan ödemelere ilişkin herhangi bir
hak ve faiz talebinde bulunulamaz.
c) VAP destekleri için carî yıla ait toplam
kullanılabilir ödenek miktarı Genel Müdürlüğün internet sayfası üzerinden
ilân edilir.
ç) VAP’ları desteklenen tüzel kişiler bu projeleri
işletmesinde iki yıl içinde uygular. Bu süreyi aşan veya projesinden farklı
yapılan uygulamalar desteklenmez. Projede öngörülen uygulama bedeli içinde
kalmak kaydıyla, projesine göre daha az enerji tasarrufu sağlanmasına sebep
olan proje bileşenleri projesinden farklı yapılan uygulamalar olarak kabul
edilir.
d) Uygulama öncesi ve sonrası bilgi ve görüntüleri
içeren ve Genel Müdürlük tarafından belirlenen formata göre hazırlanmış
uygulama raporları Genel Müdürlüğe gönderilir. Uygulama sonuçları Genel
Müdürlük tarafından yerinde kontrol edilir.
e) Uygulanacak destek miktarı aşağıdaki formüle göre
belirlenir.
D = [20-(5/4) x (S-1)]/100 x (M-F)
D: Destek miktarı (Türk Lirası)
M: Projede öngörülen uygulama bedeli (Türk Lirası)
S: Geri ödeme süresi (Yıl), altı ayı aşan geri ödeme
süreleri bir yıla tamamlanır.
F: Projesinden farklı yapılan proje bileşeninin
uygulama bedeli (Türk Lirası)
f) Uygulama projelerinin desteklenmesi kapsamındaki
her türlü ödeme endüstriyel işletme tarafından Genel Müdürlüğe sunulan uygulama
raporlarının yerinde yapılan inceleme ve kontrol sonucu Genel Müdürlük
tarafından onaylanmasını müteakip yapılır.
ALTINCI BÖLÜM
Gönüllü Anlaşmalar
Başvuru
ve değerlendirme
MADDE
18 – (1) Herhangi bir
endüstriyel işletmesi için üç yıl içerisinde enerji yoğunluğunu ortalama
olarak en az yüzde on oranında azaltmayı taahhüt ederek Genel Müdürlük ile
gönüllü anlaşma yapmak isteyen tüzel kişiler, Genel Müdürlüğün internet
sayfasında yayınlanan başvuru formu ile birlikte her yıl Ocak ayı sonuna
kadar Genel Müdürlüğe başvurur.
(2) Gönüllü anlaşma başvuruları aşağıdaki şekilde
değerlendirilir.
a) Genel Müdürlük her yıl Ocak ayında başvuruları
değerlendirmek üzere en az şube müdürü düzeyinde kişinin başkanlığında ve
Genel Müdürlüğün en az üç personelinden oluşan gönüllü anlaşma değerlendirme komisyonu kurar.
b) Genel Müdürlük ile daha önce yaptığı gönüllü
anlaşma kapsamında taahhütlerini yerine getirmiş olmasına rağmen daha
sonraki yıllarda enerji yoğunluklarını artırmış olan tüzel kişilerin
başvuruları değerlendirmeye alınmaz.
c) Mücbir sebep hallerinin oluşması dışında Genel
Müdürlük ile yaptığı gönüllü anlaşma kapsamında taahhütlerini yerine
getiremeyenlerin başvuruları beş yıl süre ile değerlendirmeye alınmaz.
ç) Genel Müdürlüğe başvuran tüzel kişiler başvuru
formunda istenen bilgilerden değerlendirme komisyonu tarafından belirlenen
eksiklikleri otuz gün içinde giderir ve komisyonun yerinde yapacağı
incelemeler için gerekli şartları sağlar.
d) Gönüllü anlaşma başvurusunda bulunan tüzel
kişilerin başvuru tarihinden önceki yıllara ait enerji yoğunlukları
aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır.
Enerji yoğunluğu = E / D
E = Et - Ed
Et = TEP cinsinden işletmenin yıllık toplam enerji
tüketimi
Ed = TEP cinsinden işletmenin genel yönetim ve destek
hizmetlerindeki enerji tüketimi
D = (1/ ÜFE) x ∑ (Pi x Fi)
D = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası
cinsinden, yıllık mal üretiminin ekonomik değeri.
ÜFE = İlgili sektörün üretici fiyat endeksi
Pi = Yıl içerisinde üretilen mal miktarları
Fi = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası
cinsinden, yıl içerisinde üretilen malların piyasa fiyatları.
e) Gönüllü anlaşma değerlendirme komisyonu, anlaşma
yapmaya değer olan başvuruları referans enerji yoğunluğu değerinin ve
taahhüt edilen enerji yoğunluğu azaltma oranının yüksek olması kriterlerini
dikkate alarak, aşağıdaki formül ile hesaplanan toplam puanlarına göre en
yüksek puandan başlamak suretiyle sıralar.
P = 0,6 x REY + 0,4 x EYA
P: Toplam puan
REY: 100 puan üzerinden, en yüksek değerine göre
normalize edilmiş referans enerji yoğunluğu puanı,
EYA: 100 puan üzerinden, en yüksek değerine göre
normalize edilmiş, taahhüt edilen enerji yoğunluğu azaltma oranı puanı,
f) Gönüllü anlaşma yapılacak endüstriyel işletmeler
gönüllü anlaşma değerlendirme komisyonu tarafından yapılan sıralamaya göre
en yüksek puandan başlamak suretiyle Kurul kararı ile belirlenir.
g) Geçmiş yıldan kalan desteklerin ödenmesine
öncelik verilmek suretiyle, carî yıla ait toplam kullanılabilir ödeneğin o
yıla ait toplam destek miktarına oranı nispetinde ödeme yapılır. Bu şekilde
yapılacak ödemelere ilişkin herhangi bir hak veya faiz talebinde
bulunulamaz.
Gönüllü
anlaşma yapılması
MADDE
19 – (1) Kurul onayını
takiben, Genel Müdürlük ile endüstriyel işletmeler arasında yapılan gönüllü
anlaşmalar Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayınlanan formata uygun
olarak ve aşağıdaki esaslar doğrultusunda düzenlenir.
a) Gönüllü anlaşmalar imzalanmasını takip eden yılın
Ocak ayında yürürlüğe girer.
b) Gönüllü anlaşmaya taraf olan başvuru sahibi
anlaşmaya konu olan endüstriyel işletmesindeki enerji yoğunluğunun Genel
Müdürlük tarafından izlenmesi için ihtiyaç duyulan bilgileri verir. Genel
Müdürlük ve onun adına hareket eden görevlileri bu bilgileri gizli tutmakla
yükümlüdür.
(2) Gönüllü anlaşmalarda aşağıdaki mücbir sebep
halleri dikkate alınır:
a) Bir olayın mücbir sebep hali sayılabilmesi için
olaydan etkilenen tarafın gerekli özen ve dikkati göstermiş ve tüm
önlemleri almış olmasına karşın önlenemeyecek, kaçınılamayacak veya
giderilemeyecek olması ve bu durumun etkilenen tarafın yükümlülüklerini
yerine getirmesini engellemesi gerekir. Aşağıda belirtilen haller mücbir
sebepler olarak kabul edilir:
1) Doğal afetler ve salgın hastalıklar,
2) Savaş, nükleer ve kimyasal serpintiler,
seferberlik halleri, halk ayaklanmaları, saldırı, terör hareketleri ve
sabotajlar,
3) Grev, lokavt veya diğer memur ve işçi
hareketleri,
4) Genel ekonomik kriz,
5) Gönüllü anlaşmalarda belirtilen özel mücbir sebep
halleri.
b) Taraflardan birinin bildirdiği mücbir sebep
halinin bir takvim yılında üç aydan az devam etmesi halinde, Kurul kararı
ile gönüllü anlaşmanın süresi en fazla bir yıl uzatılabilir. Mücbir sebep
halinin üç aydan fazla devam etmesi halinde gönüllü anlaşma sona erdirilir.
Gönüllü
anlaşmalar kapsamında desteklerin uygulanması
MADDE
20 – (1) Gönüllü anlaşma
yapan tüzel kişilerin endüstriyel işletme içinde tükettikleri enerjiden;
atıkları modern yakma teknikleri ile ısı ve elektrik enerjisine dönüştüren
tesislerinde, toplam çevrim verimi yüzde seksen ve üzeri olan ve yurt
içinde imal edilen kojenerasyon tesislerinde veya hidrolik, rüzgar,
jeotermal, güneş veya biyokütle kaynaklarını kullanarak ürettikleri enerji,
bu tesislerin anlaşma dönemi içinde işletmeye alınması halinde, bir defaya
mahsus olmak üzere enerji yoğunluğu hesabında endüstriyel işletmenin yıllık
toplam enerji tüketimi miktarından düşülür.
(2) Gönüllü anlaşma başvurusunda bulunan tüzel
kişilerin anlaşma dönemi boyunca enerji yoğunlukları aşağıdaki formül
kullanılarak hesaplanır.
Enerji yoğunluğu = E / D
E = Et - Ed - Eyk
Et = TEP cinsinden işletmenin yıllık toplam enerji
tüketimi
Ed = TEP cinsinden işletmenin genel yönetim ve
destek hizmetlerindeki enerji tüketimi
Eyk = Birinci fıkra kapsamında TEP cinsinden yıl
içerisinde üretilen enerji
D = (1/ ÜFE) x ∑ (Pi x Fi)
D = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası
cinsinden, yıllık mal üretiminin ekonomik değeri.
ÜFE = İlgili sektörün üretici fiyat endeksi
Pi = Yıl içerisinde üretilen mal miktarları
Fi = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası
cinsinden, yıl içerisinde üretilen malların piyasa fiyatları.
(3) Enerji yoğunluğundaki azalma oranının
hesaplanmasında referans enerji yoğunluğuna göre her yıl gerçekleşen
farkların aritmetik ortalaması esas alınır.
(4) Genel Müdürlük ile gönüllü anlaşma yapan ve
taahhüdünü yerine getiren tüzel kişilerin ilgili endüstriyel işletmesinin
anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin yüzde yirmisi, Genel Müdürlük
ödeneklerinin yeterli olması durumunda ve yüzbin Türk Lirasını geçmemek
kaydıyla Genel Müdürlük bütçesinden karşılanır.
(5) Uygulanacak desteğin ödeme planı gönüllü anlaşma
dönemi sonunda Genel Müdürlük ödenekleri ile sınırlı kalmak kaydıyla Genel
Müdürlük tarafından belirlenir. Ödemelerdeki gecikmeler için herhangi bir
faiz ödemesi ve hak talebinde bulunulamaz.
(6) Ödemenin yapılmasında anlaşmanın yapıldığı yıla
ait ve yeminli malî müşavir, defterdarlık, vergi müdürlüğü gibi kurum veya
kuruluşlar tarafından onaylanmış olan enerji giderlerine ait faturalar ve
ödeme belgeleri esas alınır.
(7) Gönüllü anlaşma yapılan endüstriyel işletmeler
ile enerji yoğunluklarını azaltan ve artıran endüstriyel işletmelere
ilişkin bilgiler Genel Müdürlüğün internet sayfası üzerinden yayınlanır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Talep Tarafı Yönetimi
Etiketlemeye
ilişkin uygulama
MADDE
21 – (1) Buzdolabı, klima ve
ampuller için enerji etiket sınıfının en az B olduğunu, elektrik motorları
için TS 3206 EN 60034-2’ye göre yapılan test sonucu verim değerinin bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-6’da verilen değerlerin üzerinde olduğunu
gösteren belgelerle Genel Müdürlüğe isteğe bağlı olarak başvuran tüzel
kişilere aşağıda tanımlanan usûl ve esaslar çerçevesinde enerji verimliliği
(ENVER) etiketi verilir.
a) ENVER etiketinin formatı ve bedeli Genel Müdürlük
tarafından belirlenir ve internet üzerinden yayınlanır.
b) ENVER etiketi ithal edilen ürünler için ithalat
partisine münhasır, yurt içinde üretilen ürünler için ise planlanan üretim
miktarı ile sınırlı olacak şekilde verilir.
c) Genel Müdürlük ENVER etiketi verilen ürün
grubundan seçtiği numuneleri akredite olmuş bir laboratuvarda test edebilir
veya ettirebilir. Bu testlerde uyumsuzluk tespit edilmesi veya verilen
ENVER etiketlerinin uygunsuz kullanıldığının tespit edilmesi durumunda,
ENVER etiketi uygulaması durdurulur ve bu durum Genel Müdürlük tarafından
internet üzerinden duyurulur.
(2) Binaların ısıtılması amacıyla kullanılan
kazanlar ile elektrikli ev aleti üretici ve ithalatçıları, ülke içinde
sattıkları ürünlerin enerji etiketi sınıfları bazındaki miktarlarını her
yıl Ocak ayı içerisinde Genel Müdürlüğe bildirirler.
Elektrik
enerjisi ve güç talebinin azaltılması
MADDE
22 – (1) Elektrik
piyasasında faaliyet gösteren perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler
ve organize sanayi bölge müdürlükleri abonelerinin elektrik enerjisi ve güç
taleplerinin azaltılmasına yönelik olarak aşağıdaki konularda çalışmalar
yapar:
a) Tüketimleri yüksek olan sanayi ve ticarethane
abone gruplarının kesintili enerji programlarına katılması veya yüklerini
gerektiğinde diğer zaman dilimlerine kaydırması için bu aboneler ile
gönüllülük esasına dayalı anlaşma yapılması,
b) Üretici şirketler veya bunlar adına dernek veya
birlikleri ile işbirliği yaparak, klimalar, buzdolapları ve lâmbalar veya
ampuller öncelikli olmak üzere piyasada mevcut yüksek enerji verimli
elektrikli ev aletlerinin kullanımının yaygınlaştırılması ile ilgili
kampanyalar düzenlenmesi.
Dış
aydınlatma
MADDE
23 – (1) Elektrik piyasında
faaliyet gösteren dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler ve belediyeler tarafından
aşağıdaki uygulamalar yapılır:
a) Yol aydınlatmalarında bu Yönetmeliğin ekinde yer
alan Ek-5’te verilen kriterlere uyulur. Ancak, çevreden kaynaklanan
aydınlatmanın etkisi dikkate alınarak tablolarda verilen limitler
aşılabilir. Karayolları Genel Müdürlüğünün yetki alanına giren şehir giriş
ve çıkış yolları ve otoyollar haricinde kalan yol aydınlatma projelerinin
bu limitlere uygunluğu elektrik piyasasında faaliyet gösteren dağıtım
lisansı sahibi ilgili tüzel kişiler tarafından denetlenir.
b) Yol aydınlatmalarında;
1) Şehir içi yol, cadde, sokak ve meydan
aydınlatmalarının tamamında şeffaf cam tüplü yüksek basınçlı sodyum buharlı
lâmbalar kullanılır.
2) Işık kirliliğinin önlenmesinin birinci derecede
önem taşıdığı doğal hayatın korunması gereken alanlardaki ve astronomi
gözlemevleri etrafındaki yol, sokak, meydan, alan aydınlatmalarında sadece
alçak basınçlı sodyum buharlı lâmbalar kullanılır.
c) Park ve bahçe aydınlatması amaçlı aydınlatma
sistemlerinde yüksek basınçlı civa buharlı ve/veya kompakt floresan
lâmbalar kullanılır.
ç) Tüp floresan lâmbalar reklâm ve seyir amaçlı
aydınlatmalarda kullanılır. Bu tip lâmbalar yol, cadde, sokak ve meydan aydınlatması
amaçlı kullanılmaz.
d) Armatürler, dış ortam koşullarına uygun tiplerden
seçilir.
Toplu
konutlarda kojenerasyon, ısı pompası ve güneş enerjisi sistemlerinin
kullanımı
MADDE
24 – (1) Toplu Konut İdaresi
toplu konut projelerinde kojenerasyon ve ısı pompası sistemlerinden ve
güneş enerjisinden yararlanma imkânlarını öncelikle analiz eder. Konut
maliyetinin yüzde onunu geçmeyen uygulamaları yapar.
Bilinçlendirme
etkinlikleri
MADDE
25 – (1) Kamu kesiminde faaliyet
yürüten kurum ve kuruluşlar toplumda enerji kültürünün ve verimlilik
bilincinin gelişimine katkıda bulunmak amacıyla, Genel Müdürlük ile
koordineli olarak tanıtım ve bilinçlendirme etkinlikleri düzenler veya
Genel Müdürlük tarafından organize edilen etkinliklere katkıda bulunur.
(2) Lisansları kapsamında elektrik ve/veya doğal gaz
satışı yapan tüzel kişiler abonelerinin bir önceki malî yıla ait tüketim
miktarını ve bu miktara karşılık gelen tüketim bedelini içeren aylık
bazdaki bilgilere ve puant tüketimi ile ilgili bilgilere, aynı tüketici
gruplarının ortalama tüketim değerlerleri ile karşılaştırmalı olarak,
internet ortamında erişimini sağlar.
(3) Askeri liseler ile er-erbaş eğitim
merkezlerindeki ders ve eğitim programlarında, örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders
programlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet içi eğitimlerinde
enerji ve enerji verimliliği ile ilgili temel kavramlar, Türkiye’nin genel
enerji durumu, enerji kaynakları, enerji üretim teknikleri, günlük hayatta
enerjinin verimli kullanımı, iklim değişikliği ve çevrenin korunmasında
enerji verimliliğinin önemi konularında teorik ve pratik bilgiler verilmek
üzere gerekli düzenlemeler, Millî Savunma Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı
ve ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından yapılır.
(4) Kamu kesiminde bilinçlendirme amacıyla aşağıdaki
faaliyetler yürütülür:
a) Enerji tüketiminin azaltılması için çalışanları
bilinçlendirmek üzere hizmetiçi eğitim seminerleri düzenlenir. Çalışanlar
çalıştıkları yerlerin enerji tüketimi hakkında bilgilendirilir.
b) Herkesin görebileceği yemekhane, konferans
salonu, geçiş bölgeleri ve benzeri yerlere; kullanılmayan lâmbaların
söndürülmesine, elektrikli ev aletleri ve ampullere yönelik verimlilik
etiketlerinin tanıtılmasına, ofis cihazlarının kullanılmadığı durumlarda
kapatılmasına yönelik afişler ve spotlar asılır.
c) Her yıl Ocak ayının ikinci haftasında düzenlenen
enerji verimliliği haftası etkinlikleri kapsamında ve eşzamanlı olarak;
1) Büyükşehir belediyeleri Genel Müdürlük ile koordineli
olarak konferans, sergi, fuar ve
yarışma gibi bilinçlendirme etkinlikleri için gerekli tedbirleri alır.
2) Millî Eğitim Müdürlükleri her ilde ilköğretim ve
ortaöğretim öğrencilerine yönelik enerji verimliliği ile ilgili etkinlikler
için gerekli tedbirleri alır.
ç) İlköğretim, ortaöğretim ve yaygın öğretim
kurumlarında enerji verimliliği kulübü oluşturulur ve kulüp çalışmaları ile
öğrencilerin ders yılı içerisinde hazırlayacakları ödev ve projelerde
enerji verimliliğiyle ilgili konulara yer verilmesi için gerekli tedbirleri
alır.
d) Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü şans
oyunlarında, Posta İşletmeleri Genel Müdürlüğü pul, zarf, koli ve benzeri
posta işlemlerinde, Bakanlık tarafından geliştirilen enerji verimliliği ile
ilgili grafiklere ve mesajlara yer verilmesi için gerekli tedbirleri
alırlar.
(5) Genel Müdürlük bilinçlendirme amaçlı ödüllü veya
ödülsüz yarışmalar düzenler.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Elektrik Enerjisi
Üretim, İletim ve Dağıtımında Enerji
Verimliliğinin Artırılmasına Yönelik Uygulamalar
Elektrik
enerjisi üretim tesislerinde enerji yönetimi
MADDE
26 – (1) Kurulu gücü yüz
megavat ve üzeri olan elektrik üretim tesislerinde enerji yöneticisi görevlendirilir.
(2) Elektrik üretim lisansı sahibi tüzel kişiler asgarî
olarak birincil enerji tüketimi, elektrik üretimi, sistem çevrim verimi
bilgileri olmak üzere Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayınlanan
formattaki bilgileri her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe
gönderir.
Elektrik
enerjisi iletiminde ve dağıtımında enerji verimliliğinin artırılması
MADDE
27 – (1) Dağıtım
sistemindeki teknik kayıpların önlenmesi için 19/2/2003 tarih ve 25025
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliğinde
düzenlenen hususlara elektrik piyasasında dağıtım faaliyeti gösteren tüzel
kişiler tarafından uyulur.
(2) İletim sistemindeki teknik kayıpların önlenmesi
ve iletim sisteminin verimlilik kriteri açısından ve güç kalitesine etki
eden gerilim, frekans, harmonik, fliker şiddeti, reaktif ve aktif güç
oranları (CosØ), devre dışı olma, N-1, gibi parametreler için 22/1/2003
tarih ve 25001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinde
düzenlenen hususlara elektrik piyasasında iletim faaliyeti gösteren tüzel
kişiler tarafından uyulur.
Termik
santrallerin verim artırma kriterleri ve atık ısılarından yararlanılması
MADDE
28 – (1) Fosil yakıtlarla
çalışan elektrik üretim tesislerine lisans verilmesinde aranacak asgarî
şartlar arasında kullanılmak üzere, santralın tam yükte işletme
koşullarında yakıtın alt ısıl değeri temel alınarak bulunan net çevrim
verimi değerleri, santral tiplerine bağlı olarak, her yıl Ocak ayında
Bakanlık tarafından Resmî Gazete’de tebliğ şeklinde yayımlanır.
(2) Termik santral atık ısılarının öncelikle
binalarda ısıtma ve soğutma amaçlı kullanımının yanı sıra sanayi, tarımsal
üretim, su ürünleri yetiştiriciliği, soğuk hava depoları ve tatlı su
üretimi gibi sektörlerde de değerlendirilmesine yönelik enerji etütleri
yapılır. Geri ödeme süresi en fazla on yıl olan projeler belediye ve özel
sektör işbirlikleri ile gerçekleştirilir.
(3) Belediyeler ve Toplu Konut İdaresi yeni toplu
konut alanlarını yerleşime açarken varsa termik santral atık ısıları ile
merkezî veya bölgesel ısıtma ve soğutma yapılabilecek bölgelere öncelik
verir ve ısı dağıtımı altyapısı planları için gerekli tedbirleri alır.
Kojenerasyon
uygulamaları
MADDE
29 – (1) Kanunun 8 inci
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi ile 9
uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 20/2/2001 tarih ve 4628
sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 3 üncü maddesi kapsamındaki
uygulamalarda kojenerasyon tesislerinin kullandığı yakıtın alt ısıl
değerine göre hesaplanan toplam çevrim veriminin en az yüzde seksen olması
şartı aranır.
Diğer
hususlar
MADDE
30 – (1) Elektrik
üretiminde, iletiminde ve dağıtımında ulusal ve uluslararası standartlara
uygun malzeme kullanılır.
(2) Termik santrallere yakıt sağlayan linyit üretim
sahalarında linyit kalitesinin iyileştirilmesi için lâvvarlama, eleme,
ayıklama ve benzeri homojenizasyon ve zenginleştirme işlemleri uygulanır.
(3) Tesis edilecek kömür yakan termik santrallerde
birincil enerji kaynağının etkin kullanımını sağlamak üzere verimli yakma
teknikleri kullanılır ve tesis kurulu gücü birincil kaynak potansiyelinin
azamî olarak değerlendirilmesine imkân sağlayacak şekilde seçilir.
(4) Termik santral iç tüketimlerinin azaltılması
için otomasyon, koruyucu bakım uygulamaları ile arızaların azaltılması,
yedek parça ve stok kontrol sistemi kurulması için sistem
rehabilitasyonları zamanında yapılır.
(5) Elektrik üretim ve dağıtım tesislerinin
özelleştirilmesine yönelik olarak hazırlanacak şartnamelerde verimlilik
artırıcı önlemlerin alınmasına ve teknik kayıpların azaltılmasına dair
hususlar yer alır.
(6) Araştırma ve geliştirme projesi yürüten ve/veya
destekleyen kamu kurum ve kuruluşları aşağıda sayılan konulara yönelik
projelere öncelik verir. Başarıyla sonuçlandırılan projelerin uygulamaya
geçilmesi yönünde tanıtım etkinlikleri ile birlikte teknik destek sağlar.
a) Yerli tarım ürünlerinden üretilen biyoyakıtların
maliyetinin düşürülmesi ve performansının artırılması,
b) Biyokütle kaynaklarından biyoyakıt veya sentetik
yakıt üretim teknikleri,
c) Su, rüzgâr, güneş ve jeotermal gibi yenilenebilir
enerji kaynaklarını kullanarak ekonomik olabilecek hidrojen üretim
teknikleri.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Kamu Kesiminde Enerji Verimliliği Önlemleri
Enerji
etütleri
MADDE
31 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girmesini takip eden üç yıl içinde kamu kesimine ait enerji yöneticisi
görevlendirmekle yükümlü tutulan binalarda ve işletmelerde ısı yalıtımını,
ısıtma, soğutma ve sıcak su sistemlerini, asansör ve aydınlatma
sistemlerini, üretim tesislerinde ise enerji kullanımını ilgilendiren tüm
konuları kapsayan ve Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayımlanacak
bilgiler ışığında enerji etütleri yapılır ve bu etütler ile belirlenen
önlemlerin uygulanmasına ilişkin VAP’lar hazırlanır.
(2) Kamu kesiminde yapılan enerji etütlerine ilişkin
raporların ve hazırlanan VAP’ların birer sureti ilgili kurum veya kuruluş
tarafından Genel Müdürlüğe gönderilir.
Kamu
kesimine ait bina ve işletmelerde enerji verimliliğinin artırılması için
alınacak önlemler
MADDE
32 – (1) Kamu kesimine ait
binalarda ısı enerjisi kullanımı ile ilgili olarak aşağıdaki tedbirler
alınır.
a) Isıtma sezonundaki iç ortam sıcaklıkları 220C’nin
üzerine çıkmayacak şekilde ayarlanır.
b) Yeni alımlarda etiket sınıfı en az A olan
klimalar arasında seçim yapılır. Soğutma sistemi ve klimalar dış ortam
sıcaklığı 300C’nin altında iken soğutma amaçlı çalıştırılmaz ve iç ortam
sıcaklığı 240C’ın altına inmeyecek şekilde ayarlanır.
c) Radyatör arkalarına alüminyum folyo kaplı ısı
yalıtım levhaları yerleştirilir; ısı akışını engellememek için
radyatörlerin önleri ve üzerleri açık tutulur.
ç) Pencerelerden hava sızıntılarını önlemek için
pencere contası kullanılır.
d) Tamamı kamu kesimi tarafından kullanılan
binaların ana girişlerinde döner kapı veya çift kapı kullanılır. Çift
kapıların biri kapanmadan diğerinin açılmaması sağlanır.
e) Her ısıtma sezonu öncesinde ısıtma sistemlerinin
bakım ve kontrolu baca gazı ölçümlerine dayalı brülör ayarlarını da
kapsayacak şekilde yapılır veya yaptırılır.
(2) Kamu kesimine ait binalarda elektrik enerjisi
kullanımı ile ilgili olarak aşağıdaki tedbirler alınır.
a) Aydınlatmada mevcut akkor flamanlı lâmbalar
yerine kompakt floresan lâmbalar, manyetik balastlı floresan lâmbalar
yerine elektronik balastlı yüksek verimli floresan veya ledli lâmbalar
kullanılır.
b) Kısa süreli kullanılan bölümlerde hareket, ısı
veya ışığa duyarlı sensörlü kontrol sistemleri kullanılır.
c) Aydınlatmada daha iyi verim alınması için
lâmbaların önündeki ışık geçirgenliğini önemli ölçüde engelleyen armatürler
yerine yüksek yansıtıcılı armatürler kullanılır.
ç) İç aydınlatmada birden fazla armatür bulunan bina
bölümlerinde her bir armatür veya pencere önü gibi doğal ışıktan daha fazla
yararlanan bölümler için uygun şekilde gruplandırma yapılarak ayrı ayrı
elle kontrol veya otomatik gün ışığı kontrol sistemi kullanılır.
d) Bilgisayar, yazıcı, fotokopi ve benzeri elektrik
enerjisi kullanan ekipmanların alımında “Energy Star” işareti olması
ve/veya ilgili mevzuat ile belirlenen asgarî verimlilik kriterlerini
sağlama şartı aranır.
(3) Kamu kesimine ait binalarda, işletmelerde ve
endüstriyel işletmelerde enerjinin verimli ve etkin kullanımı ile ilgili
olarak aşağıdaki diğer tedbirler alınır.
a) Kazanlarda; yanma kontrolu ve yanmanın
optimizasyonu, ısı yalıtımı, ısı transfer yüzeylerinin temiz tutulması,
atık ısıların kullanımı ve buhar kazanlarında kondens geri dönüşünün
artırılması ve blöf kayıplarının azaltılması,
b) Basınçlı hava sistemlerinde; kompresörlerin boşta
çalışma sürelerinin asgarîye indirilmesi, kompresöre giren havanın kuru,
temiz ve soğuk olmasının sağlanması, kaçakların periyodik olarak kontrol
edilmesi, çok kademeli ara soğutmalı kompresörler yerine tek kademeli
kompresörlerin kullanılması,
c) Isı enerjisi dağıtım sistemlerinde; boru
sistemlerinin vana ve flanşları ile birlikte yalıtılması ve yalıtımın
düzenli olarak kontrol edilmesi, dağıtımın olabilecek en düşük basınç ve
sıcaklıkta yapılması, buhar kapanlarının düzenli kontrolü ve bakımı,
ç) Genel proses işlemlerinde; kullanılmayan
elektrikli alet ve teçhizatların kapatılması, olabildiğince tam kapasitede
çalışılması, 500C’ nin üzerinde yüzey sıcaklığı olan yerlerin yalıtımının
ekonomik olup olmadığının analiz edilmesi ve ekonomik açıdan geri ödeme
süresi bir yıldan az olanların uygulanması, atık ısıların kullanılması,
d) Kurutma proseslerinde; atık gazlardaki nem
miktarının optimize edilmesi, ısı ile kurutma öncesi mekanik nem alma
imkânlarının araştırılması, yalıtım, ısıtıcıların ve filtrelerin temiz tutulması,
mümkün olan yerlerde havanın yeniden sirküle edilmesi, egzost gazlarının
atık ısılarının kullanılması,
e) Fırınlarda; yalıtım optimizasyonu ve
sızdırmazlığın sağlanması, yanma için verilen fazla hava miktarının asgarî
olması, ışınım ve taşınım yoluyla ısı iletiminde etkinliğin artırılması,
olabildiğince azamî kapasitede yükleme yapılması, taşıyıcı olarak hafif
malzemelerin kullanılması, atık ısıların değerlendirilmesi ve kesikli
çalışan fırınlarda yükleme ve boşaltma için fırın kapılarının açık tutulma
sürelerinin asgarî düzeyde olması,
f) Elektrik sistemlerinde; merkezi ve/veya lokal
düzeyde güç kompanzasyonu yapılması, yükün değişken olduğu yerlerdeki
elektrik motorlarında değişken hız sürücülerinin kullanılması, elektrik
motorlarının ihtiyaca uygun kapasitede seçilmesi, yeni alımlarda verimlilik
sınıfı yüksek elektrik motorlarının alımına öncelik verilmesi, kullanılmayan
elektrikli ekipmanların kullanılmadıkları zamanlarda kapalı tutulması,
elektrik tarifelerinin dikkatli izlenmesi ve anlaşma gücünün aşılmaması,
puant yük durumunda devre dışı bırakılabilecek elektrikli ekipmanların
belirlenmesi,
g) İklimlendirme sistemlerinde; ısıtıcı
bataryalarının ve filtrelerin temiz tutulması, kontrol dışı hava sızıntılarının
azaltılması.
ONUNCU BÖLÜM
Bilgi Verme Yükümlülüğü ve İdarî Yaptırımlar
Bilgi
verme yükümlülüğü
MADDE
33 – (1) Kamu kurum ve
kuruluşları ile enerji yöneticisi görevlendirmekle yükümlü olan endüstriyel
işletmelerin ve binaların sahipleri ve/veya yönetimleri, enerji tüketimine
ilişkin, Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayınlanan formattaki
bilgileri her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe yazılı olarak
gönderir ve internet üzerinden Genel Müdürlüğün veri tabanına kaydeder.
(2) Bu bilgilerin doğruluğunun tespiti amacıyla Genel
Müdürlüğün yerinde yapacağı denetleme ve incelemeler için talep edilen her
türlü bilgi ve belgeyi vermek ve gereken şartları sağlamak zorunludur.
(3) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı endüstriyel alanda
faaliyet gösteren tüm işletmelerin enerji tüketim bilgilerinin Bakanlık
tarafından izlenmesinde bilgi desteği sağlar. Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı, valilikler ve belediyeler, yapı projelerinde toplam inşaat alanı
onbin metrekare ve üzeri olan yapı kullanma izni verilen binaların toplam
inşaat alanı ve enerji tüketimi bilgilerinin temin edilmesinde bilgi
desteği sağlar.
İdarî
yaptırımlar
MADDE
34 – (1) Genel Müdürlük
tarafından yapılan tespit ve/veya denetimler sonucu gerçek veya tüzel
kişilere Kanunun 10 uncu maddesi kapsamındaki idarî yaptırımlar uygulanır.
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Düzenleme
yetkisi
MADDE
35 – (1) Genel Müdürlük, bu
Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere her türlü alt düzenlemeyi yapmaya
yetkilidir.
(2) Bu Yönetmeliğin 5, 6, 11 ve 12 nci maddelerinde
geçen başvuru yazısı örneği, enerji yöneticisi ve eğitim-etüd-proje
sertifikaları, faaliyet raporu, yetki belgesi ve yetki belgesi tercih
formunun şekli, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış
gün içinde Genel Müdürlükçe düzenlenir.
Uygulanmayacak
hükümler
MADDE
36 – (1) Millî Eğitim
Bakanlığına bağlı okullar ile Millî Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşları,
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, bu
Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, altıncı ve
yedinci fıkraları ile 33 üncü maddesininin birinci fıkrası hükümlerini
uygulamazlar.
Yürürlükten
kaldırılan Yönetmelik
MADDE
37 – (1) 11/11/1995 tarih ve
22400 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sanayi Kuruluşlarının Enerji
Tüketiminde Verimliliğin Arttırılması İçin Alacakları Önlemler Hakkında
Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Genel
Müdürlüğün şirketleri yetkilendirme görevi
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin 6 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde Genel Müdürlüğün şirketleri
yetkilendirme faaliyeti 2/5/2009 tarihi itibarı ile yetkilendirilmiş kurum
sayısının onu aşması halinde sona erer. Aksi durumda Genel Müdürlüğün
şirketleri yetkilendirme faaliyeti yetkilendirilmiş kurum sayısı on olana
kadar devam eder.
Yetki
belgeleri ve enerji yöneticisi sertifikaları ile diğer hususlar
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Kanunun
yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan enerji yöneticisi sertifikalarını
yeniletmek üzere Genel Müdürlüğe başvuranlara ücret talep edilmeksizin
enerji yöneticisi sertifikası verilir.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesini müteakip en
geç bir yıl içinde;
a) Genel Müdürlüğün enerji yöneticisi eğitimi ve
etüt çalışmalarında en az iki yıl tecrübeye sahip olan personeline enerji
yöneticisi sertifikası verilir. VAP hazırlayan enerji yöneticisi
sertifikası sahibi Genel Müdürlük personeline eğitim-etüt-proje sertifikası
verilir.
b) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce sanayi
ve bina sektörlerine yönelik düzenlenen enerji yöneticisi eğitimlerine
katılan ve sertifika almaya hak kazanan en az lisans eğitimi almış olanlara
enerji yöneticisi sertifikası verilir.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce
enerji yöneticisi sertifikası verilen veya düzenlenen enerji yöneticisi
eğitimlerine katılarak enerji yöneticisi sertifikası almaya hak kazanan ve
en az beş yıl sektör tecrübesi olanların enerji yöneticisi sertifikası, bu
Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl süre ile şirketlerin
yetkilendirilmesinde eğitim-etüt-proje sertifikası yerine geçer. Ancak,
üçüncü yılın sonunda şirketin yetki belgesinin yenilenmesine kadar enerji
yöneticisi sertifikalarının eğitim-etüt-proje sertifikasına
dönüştürülmemesi halinde şirketin yetki belgesi yenilenmez.
Elektrik
motor sistemleri için VAP başvuruları
GEÇİCİ
MADDE 3 – (1) Elektrik
motor sistemlerinde verimliliğin artırılmasına ilişkin VAP’larının desteklenmesini
isteyen endüstriyel işletmelerin 15 inci madde kapsamındaki ilk başvuruları
bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren Ocak 2009 ayı sonuna kadar
kabul edilir.
Para
birimi
GEÇİCİ
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen Türk Lirası ibaresi karşılığında, 28/1/2004 tarihli ve
5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun
hükümleri gereğince ülkede tedavülde bulunan para Yeni Türk Lirası olarak
adlandırıldığı sürece bu ibare kullanılır.
Yürürlük
MADDE
38 – (1) Bu Yönetmelik
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
39 – (1) Bu Yönetmelik
hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|